در این نوشته می خوانید:
- انسداد مجرای صفراوی چیست؟
- انسداد مجاری صفراوی چقدر شایع است؟
- علائم مسدود شدن مجرای صفراوی چیست؟
- علت انسداد مجاری صفراوی چیست؟
- انسداد مجرای صفراوی چه عوارضی دارد؟
- انسداد مجرای صفراوی چگونه تشخیص داده می شود؟
- آزمایشات خون
- تست های تصویربرداری
- چگونه مجرای صفراوی خود را باز می کنید؟
- آیا می توان از انسداد مجاری صفراوی جلوگیری کرد؟
- چشم انداز انسداد مجرای صفراوی چیست؟
- چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
- آیا انسداد مجرای صفراوی یک وضعیت اضطراری است؟
- سخن پایانی
انسداد مجرای صفراوی زمانی اتفاق می افتد که انسداد یا باریک شدن مجاری صفراوی مانع جریان یافتن صفرا می شود. سنگ کیسه صفرا شایع ترین علت است. درمان شامل شناسایی عامل ایجاد انسداد و حذف آن برای جلوگیری از عوارض جدی است.
انسداد مجرای صفراوی چیست؟
انسداد مجرای صفراوی bile duct obstruction یک گرفتگی در مجاری صفراوی است. صفرا شیره گوارشی است که چربی ها را تجزیه می کند. همچنین حاوی ماده زائدی به نام بیلی روبین است.
مجاری صفراوی کانال های ریزی هستند که به صفرا اجازه می دهند از کبد (جایی که در آن ساخته می شود) به کیسه صفرا (جایی که ذخیره می شود) به روده کوچک شما (جایی که به هضم غذا کمک می کند) جریان یابد. مجاری صفراوی همچنین به خروج بیلی روبین از کبد شما کمک می کند.
انسداد در مجاری صفراوی می تواند جریان صفرا را کند یا متوقف کند. این می تواند باعث شود که صفرا در کبد شما جمع شود. نتایج بدون درمان می توانند دردناک باشند و خطرات جدی برای سلامتی ایجاد کنند.
انسداد مجاری صفراوی چقدر شایع است؟
انسداد شایع ترین مشکلی است که می تواند مجاری صفراوی شما را تحت تأثیر قرار دهد. تقریباً از هر 1000 نفر 5 نفر دچار سنگ کیسه صفرا می شوند که در نهایت منجر به انسداد می شود. سنگ های صفراوی مجموعه های سخت شده صفرا هستند. سنگ های صفراوی شایع ترین علت انسداد مجاری صفراوی هستند.
علائم مسدود شدن مجرای صفراوی چیست؟
علائم مسدود شدن مجرای صفراوی چیست؟
علائم مشابه علائم مرتبط با سنگ کیسه صفرا و زردی هستند. علائم زردی نشانه ای از وجود بیلی روبین بیش از حد در جریان خون شما هستند.
علائمی که باید به آنها توجه کرد عبارتند از:
- درد بالای شکم (ممکن است مبهم و مداوم باشد، به تدریج طی چند دقیقه افزایش می یابد).
- زردی در پوست یا سفیدی چشم.
- مدفوع به رنگ سفال و ادرار تیره رنگ.
- تب و لرز.
- حالت تهوع و استفراغ.
- خارش پوست.
- از دست دادن اشتها.
- کاهش وزن غیر قابل توضیح.
- خستگی.
علت انسداد مجاری صفراوی چیست؟
علل انسداد مجرای صفراوی عبارتند از:
- سنگ کیسه صفرا در مجرای صفراوی.
- کیست کولدوکال Choledochal cysts (یک بیماری مادرزادی نادر که در آن کیست ها جریان صفرا را کند می کنند).
- تنگی مجرای صفراوی (تنگی غیر طبیعی در مجرای صفراوی مربوط به یک بیماری یا اسکار).
تنگی مجرای صفراوی می تواند ناشی از طیف وسیعی از شرایط (هم بدخیم و هم خوش خیم) باشد. آنها ممکن است زمانی اتفاق بیفتند که پس از یک فرایند پزشکی، مانند جراحی برداشتن کیسه صفرا (کوله سیستکتومی) یک اسکار یا جای زخم وجود داشته باشد.
علل تنگی مجرای صفراوی که ممکن است منجر به انسداد شوند عبارتند از:
- سرطان (سرطان پانکراس، سرطان مجرای صفراوی، سرطان کبد و سرطان متاستاتیک metastatic cancer).
- شرایط مادرزادی (آترزی صفراوی biliary atresia و سندرم آلاژیل Alagille syndrome).
- التهاب مزمن در مجاری صفراوی (کلانژیت صفراوی اولیه primary biliary cholangitis و کلانژیت اسکلروز اولیه primary sclerosis cholangitis).
- پانکراتیت و پانکراتیت خود ایمنی.
- التهاب مربوط به آسیب یا عفونت باکتریایی یا انگلی.
- سندرم میریزی Mirizzi syndrome.
- کوله سیستکتومی Cholecystectomy.
- پرتو درمانی.
انسداد مجرای صفراوی چه عوارضی دارد؟
انسداد مجرای صفراوی چه عوارضی دارد؟
یک انسداد می تواند باعث ایجاد صفرا در کبد شما شود. این مشکل بدون درمان می تواند منجر به بروز التهاب شدید و حتی عفونت های تهدید کننده زندگی شود. همچنین می تواند منجر به اسکار دائمی کبد (سیروز کبدی) شود که بدون مدیریت صحیح می تواند منجر به نارسایی کبد شود.
اگر صفرا در بخشی از مجاری نزدیک کیسه صفرا گیر کند، می توانید به عفونت کیسه صفرا (کوله سیستیت) مبتلا شوید.
نداشتن صفرای کافی نیز می تواند مانع هضم چربی ها در روده کوچک شود. این می تواند منجر به سوء تغذیه شود.
انسداد مجرای صفراوی چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک معالج شما سابقه پزشکی شما، از جمله علائم و داروهای شما را بررسی می کند. آنها برای بررسی علائم انسداد، مانند حساسیت یا تورم در شکم، یک معاینه فیزیکی انجام می دهند. برای تأیید انسداد و تعیین علت ایجاد آن به آزمایش خون و تصویربرداری نیاز دارید.
آزمایشات خون
آزمایش خون می تواند نشانه های انسداد را نشان دهد. آزمایش هایی که پزشک معالج شما ممکن است سفارش دهد عبارتند از:
- شمارش کامل خون (CBC): یک CBC استاندارد این امکان را برای پزشک معالج شما فراهم می کند تا سلامت کلی شما را بررسی کند.
- تست های عملکرد کبد: افزایش بیلی روبین در جریان خون می تواند نشانه انسداد باشد. آنزیم های کبدی بالاتر از حد نرمال مانند آلکالین فسفاتاز (ALP) و گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT) ممکن است به این معنی باشند که انسداد در عملکرد کبد شما اختلال ایجاد می کند.
- آزمایش خون لوزالمعده: افزایش آنزیم های لوزالمعده، مانند آمیلاز و لیپاز، ممکن است نشان دهنده مشکلی در پانکراس شما باشد که مربوط به انسداد مجرای صفراوی است.
تست های تصویربرداری
اگر نتایج آزمایش خون نشان دهنده انسداد احتمالی باشند، به آزمایش های تصویربرداری نیاز خواهید داشت. ممکن است به یک یا چند مورد از این تست های تصویربرداری نیاز داشته باشید:
- اولتراسوند: سونوگرافی از امواج صوتی برای نشان دادن تصاویری از داخل بدن شما استفاده می کند. می تواند بی نظمی هایی را نشان دهد که نشان دهنده انسداد هستند. ممکن است به سونوگرافی آندوسکوپی، سونوگرافی شکم یا سونوگرافی کبد نیاز داشته باشید.
- اسکن سی تی اسکن شکم: در سی تی اسکن از اشعه ایکس و کامپیوتر برای ایجاد تصاویر دقیق استفاده می شود. می تواند علل علائمی را رد کند که ممکن است در سونوگرافی ظاهر نشوند.
- کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی ERCP: ERCP می تواند علل انسداد را تشخیص داده و درمان کند. در طول آزمایش، پزشک معالج شما به آرامی یک لوله چراغ دار و انعطاف پذیر (اندوسکوپ) را در مری شما قرار می دهد تا زمانی که به مجاری صفراوی شما برسد. آنها ممکن است از ابزارهای داخل آندوسکوپ برای برداشتن بافت برای بیوپسی یا رفع انسداد استفاده کنند. طی این فرایند برای شما از آرامبخش استفاده می شود.
- کلانژیوپانکراتوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRCP): این MRI پیشرفته تصاویری از مجاری صفراوی شما را در حالی که رنگ مخصوصی از درون آنها عبور می کند ثبت می کند. مانند ERCP می تواند علل انسداد مجرای صفراوی مانند سنگ کیسه صفرا یا تنگی را نشان دهد. اما نسبت به ERCP کمتر تهاجمی است.
- اسکن کبدی صفراوی اسید ایمنو دی استیک (HIDA): اسکن هایدا تصاویر را ثبت می کند در حالی که یک ردیاب رادیواکتیو از درون مجاری صفراوی حرکت می کند. می تواند علل انسداد، مانند مشکلات کیسه صفرا یا اختلالات مادرزادی که باعث تنگی می شوند را نشان دهد.
- کلانژیوگرافی ترانس هپاتیک از راه پوست (PTC): یک PTC از سونوگرافی یا اشعه ایکس برای ثبت تصاویر استفاده می کند، در حالی که یک رنگ از داخل مجاری صفراوی شما و به روده کوچک شما حرکت می کند. رنگ قسمت های مسدود شده مجاری شما را نشان می دهد.
چگونه مجرای صفراوی خود را باز می کنید؟
چگونه مجرای صفراوی خود را باز می کنید؟
درمان انسداد مجرای صفراوی به این بستگی دارد که چقدر به مراقبت فوری نیاز دارید و چه چیزی باعث انسداد شده است.
درمان ها عبارتند از:
- ERCP: پزشک معالج شما ممکن است سنگ های صفراوی را طی ERCP (کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی) از مجاری صفراوی خارج کند. آندوسکوپ حاوی ابزارهایی است که به پزشک معالج شما اجازه می دهد سنگ ها را خرد و خارج کند.
- جراحی برداشتن کیسه صفرا: در صورت ابتلا به سنگ های مکرر که باعث انسداد می شوند، ممکن است به برداشتن کیسه صفرا نیاز داشته باشید. معمولاً شامل جراحی کم تهاجم به نام لاپاراسکوپی است. بدون کیسه صفرا می توانید زندگی سالمی داشته باشید.
- استنت: ممکن است پزشک معالج شما یک لوله فلزی یا پلاستیکی به نام استنت را داخل مجاری صفراوی قرار دهد تا آنها را باز کند یا باز نگه دارد. اگر تنگی ها باعث ایجاد انسداد می شوند، ممکن است به استنت نیاز داشته باشید.
- درمان های سرطان: اگر تومور باعث انسداد شود، ممکن است به جراحی یا سایر درمان های سرطان مانند شیمی درمانی و پرتو درمانی نیاز داشته باشید.
آیا می توان از انسداد مجاری صفراوی جلوگیری کرد؟
همیشه نمی توان از انسداد مجرای صفراوی جلوگیری کرد. اما شما می توانید خطر بزرگ ترین علت (سنگ کیسه صفرا) را با کاهش غذاهای حاوی کلسترول بالا کاهش دهید. شما می توانید خطر ابتلا به چندین بیماری کبدی را که می توانند منجر به تنگی شوند با موارد زیر کاهش دهید:
- ورزش زیاد.
- خوردن وعده های غذایی مغذی که چربی اشباع کمی دارند.
- حفظ وزنی که برای شما سالم باشد.
- اجتناب از الکل یا نوشیدن الکل فقط در حد اعتدال.
چشم انداز انسداد مجرای صفراوی چیست؟
پیش آگهی شما به این بستگی دارد که چه چیزی باعث انسداد شده است. به عنوان مثال، تشخیص و درمان سریع می تواند از عوارض ناشی از عللی مانند سنگ کیسه صفرا جلوگیری کند. بسیاری از افراد با درمان، به طور کامل بهبود می یابند. انسداد مجاری صفراوی مرتبط با سرطان و بیماری مزمن کبدی ممکن است دشوارتر باشد.
وضعیت هر فرد متفاوت است. پزشک شما بر اساس علت انسداد و چگونگی تأثیر آن بر سلامت شما، توضیح می دهد که از درمان چه انتظاری باید داشته باشید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر علائم انسداد مجاری صفراوی را تجربه می کنید، به پزشک مراجعه کنید. بسیاری از بیماری ها می توانند برخی از علائم شایع (مانند درد شکم، حالت تهوع و استفراغ) را ایجاد کنند. مهم است که زودتر از موعد – قبل از تجمع صفرا و ایجاد عوارض – تأیید بگیرید که مشکل انسداد است.
آیا انسداد مجرای صفراوی یک وضعیت اضطراری است؟
می تواند باشد، بخصوص اگر تجمع صفرا منجر به التهاب و عفونت شدید شود. بهتر است وقتی اولین علائم را مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید تا از وقوع این اتفاق جلوگیری شود.
سخن پایانی
بدن برای کمک به هضم و حذف بیلی روبین (یک ماده زائد) از بدن، به جریان آزاد صفرا از طریق مجاری صفراوی وابسته است. به همین دلیل است که رفع هرگونه انسداد بسیار مهم است. برای تجزیه چربی ها به صفرا نیاز است تا به روده کوچک برسند. برای دفع بیلی روبین از کبد نیاز است تا عوارضی مانند بیماری کبد یا عفونت ایجاد نشوند. در صورت وجود انسداد، پزشک می تواند بهترین گزینه ها را برای رفع آن ارائه دهد.
اگر در دستگاه گوارش خود مشکلی دارید، به تیمی از متخصصانی نیاز دارید که بتوانید به آنها اعتماد کنید. ما می توانیم به شما کمک کنیم.
ثبت ديدگاه