کولیک صفراوی چیست و چه علائمی دارد؟

کولیک یا قولنج صفراوی یک درد شکمی متناوب است که از مجاری صفراوی، معمولاً از کیسه صفرا یا مجاری صفراوی ناشی می شود. ممکن است آن را سمت راست زیر قفسه سینه یا در شانه راست خود احساس کنید. اغلب با حالت تهوع همراه است.

کولیک یا قولنج صفراوی چیست؟

کولیک صفراوی الگویی از درد دوره ای شکمی است که به دلیل انسداد در مجاری صفراوی، معمولاً در مجاری صفراوی یا کیسه صفرا ایجاد می شود. سنگ کیسه صفرا شایع ترین علت است، اما موارد دیگری نیز وجود دارند.

کولیک یا قولنج درد حاد مربوط به افزایش فشار در هر یک از اندام های توخالی شما است. همچنین می تواند در روده ها، آپاندیس، لوله های فالوپ یا مجاری ادراری شما اتفاق بیفتد و علائم مشابهی را در مکان های مختلف ایجاد کند.

درد کولیک صفراوی چگونه است؟

درد کولیک صفراوی عبارت است از:

• دوره ای: کولیک صفراوی دردی حاد است که به طور ناگهانی بروز پیدا می کند و به شدت خود را اعلام می کند، اما در نهایت به پایان می رسد. ممکن است گاهی یک دوره را تجربه کنید.
• ماندگار: در طول یک دوره، درد به طور پیوسته به اوج خود می رسد قبل از اینکه به تدریج محو شود. این درد به صورت موجی نمی آید و برود، اگرچه دوره ها ممکن است مانند امواج بیایند.
• شدید: اکثر افراد درد را به صورت شدید، تیر کشنده، گرفتگی یا فشردگی توصیف می کنند. ممکن است نتوانید یک جا بنشینید و ممکن است شما را به اورژانس برساند.

درد کولیک صفراوی چگونه است؟

درد کولیک صفراوی در کجا قرار دارد؟

اکثر افراد درد را در قسمت بالای شکم خود، زیر قفسه سینه سمت راست خود احساس می کنند. این جایی است که کیسه صفرا و بیشتر دستگاه صفراوی شما قرار دارد. اما می تواند به شانه راست یا پشت شما نیز منعکس شود.

چه علائم دیگری می توانند با کولیک صفراوی همراه باشند؟

درد کولیک صفراوی ممکن است با موارد زیر همراه باشد:

• حالت تهوع و استفراغ.
• حساسیت شکمی.
• عرق کردن.

کولیک صفراوی چه زمانی رخ می دهد؟

بسیاری از افراد مدت کوتاهی پس از غذا خوردن، بخصوص بعد از یک وعده غذایی پر حجم یا چرب، کولیک صفراوی را تجربه می کنند. چربی های موجود در روده کوچک باعث انقباض کیسه صفرا می شوند، بنابراین صفرا را آزاد می کند که به هضم چربی ها کمک می کند.

کولیک صفراوی چقدر طول می کشد؟

یک دوره کولیک صفراوی ممکن است از 20 دقیقه تا چند ساعت طول بکشد. طبق تعریف، کولیک صفراوی موقتی است. اگر درد بعد از چند ساعت از بین نرود، می تواند یک بیماری جدی تر باشد.

چگونه بفهمم که کولیک صفراوی در مقابل کوله سیستیت دارم؟

کوله سیستیت التهاب در کیسه صفرا است. شبیه کولیک صفراوی است. در واقع، اگر چیزی باعث “فعال و غیر فعال شدن” التهاب کیسه صفرا شما می شود، ممکن است کولیک صفراوی همراه با کوله سیستیت داشته باشید.

اما اگر چیزی به طور مداوم کیسه صفرا شما را ملتهب کند، درد باقی می ماند و بدتر می شود. ممکن است انسداد شدید یا عفونت در کیسه صفرا داشته باشید که به درمان فوری نیاز دارد.

انسداد شدید یا عفونت ممکن است علائم دیگری ایجاد کند، از جمله:

• شکم منبسط شده.
• تب.
• تند شدن ضربان قلب.

چگونه بفهمم که کولیک صفراوی در مقابل کوله سیستیت دارم؟

چگونه بفهمم که کولیک صفراوی در مقابل کلانژیت دارم؟

کلانژیت التهاب در مجاری صفراوی شما است. این می تواند حاد، به دلیل یک وضعیت فوری، یا مزمن، به دلیل یک وضعیت طولانی مدت باشد. کلانژیت حاد علائمی شبیه به یک دوره کولیک صفراوی ایجاد می کند.

اگر چیزی باعث التهاب گهگاهی شود که فعال و غیر فعال می شود، ممکن است کولیک صفراوی همراه با کلانژیت داشته باشید. اما اگر درد ادامه یابد، شما یک مشکل مداوم دارید، مانند انسداد شدید یا عفونت.

پزشکان متخصص کلانژیت حاد را با سه علامت معروف به سه گانه شارکو تشخیص می دهند:

• درد بالای سمت راست شکم.
• تب.
• زردی.

چه چیزی باعث کولیک صفراوی می شود؟

افزایش موقت فشار در مجاری صفراوی علائم موقت کولیک صفراوی را ایجاد می کند. زمانی که کیسه صفرا منقبض می شود تا صفرا را در مجاری صفراوی آزاد کند، فشار افزایش می یابد.

به طور معمول، شما منقبض شدن کیسه صفرا را احساس نمی کنید. اما اگر چیزی تا حدی مانع جریان صفرا از درون مجاری صفراوی شما شود، انقباض باعث ایجاد فشار در پشت انسداد می شود.

چه چیزهایی می توانند تا حدی جریان صفرا را مسدود کرده و باعث کولیک صفراوی شوند؟

علت اصلی کولیک صفراوی:

سنگ کیسه صفرا

سنگ های صفراوی قطعات سخت شده ای از رسوبات صفراوی هستند که می توانند در کیسه صفرا یا مجاری صفراوی شما ایجاد شوند. آنها همیشه مشکل ایجاد نمی کنند، اما وقتی مشکلاتی در این اندام ها رخ می دهند، سنگ های صفراوی اغلب مقصر هستند.

اگر سنگ کیسه صفرا در دهانه کیسه صفرا یا در حین عبور از مجاری صفراوی گیر کند، می تواند تا حدی یا به طور کامل جریان صفرا را مسدود کند. کولیک صفراوی یک انسداد جزئی یا موقت است.

کولیک صفراوی زمانی بدتر می شود که صفرا پشت یک انسداد، فشار ایجاد می کند. هنگامی که جریان صفرا پس از هضم کاهش می یابد، یا زمانی که سنگ کیسه صفرا تکان می خورد و اجازه می دهد صفرا از آن عبور کند، از بین می رود.

سنگ کیسه صفرا ممکن است از جای خود خارج شود و با موفقیت از مجاری صفراوی عبور کرده و از بدن شما خارج شود. اما اگر به طور جزئی یا به انسداد گاه به گاه جریان صفرا ادامه دهد، باعث تکرار دوره های کولیک صفراوی می شود.

سایر علل احتمالی عبارتند از:

تنگی

تنگی صفراوی باریک شدن مجاری صفراوی به دلیل بافت اسکار داخل آن است. جراحی قبلی یا التهاب طولانی مدت در مجاری صفراوی می تواند باعث آن شود. تنگی باعث محدود شدن جریان صفرا از درون مجاری صفراوی می شود.

اگر در مجاری صفراوی جای زخم دارید، همیشه وجود دارد. اما ممکن است آنقدر شدید نباشد که علائم ایجاد کند، مگر زمانی که کیسه صفرا منقبض می شود. در این صورت ممکن است باعث کولیک صفراوی شود.

دیسکینزی صفراوی

دیسکینزی صفراوی به این معنی است که یک یا تعدادی از عضلاتی که صفرا را از درون مجاری صفراوی شما حرکت می دهند به اندازه کافی خوب عمل نمی کنند. این باعث می شود که صفرا در هنگام انقباض کیسه صفرا در سیستم شما ذخیره شود.

بیشتر اوقات، این کیسه صفرا است که به طور مؤثر منقبض نمی شود. گاهی اوقات، ماهیچه ای که برای ورود صفرا به روده کوچک شما باز می شود، آنطور که باید باز نمی شود. (اختلال اسفنکتر Oddi).

اگر کولیک صفراوی بدون کیسه صفرا داشته باشم به چه معناست؟

اگر بعد از برداشتن کیسه صفرا به دفعات کولیک صفراوی دوره ای را همچنان داشته باشید، مشکل دیگر کیسه صفرا نیست. حتی پس از برداشتن کیسه صفرا ممکن است در مجاری صفراوی خود همچنان سنگ های صفراوی داشته باشید.

همچنین ممکن است شرایطی غیر مرتبط با سنگ کیسه صفرا داشته باشید. به عنوان مثال، جراحی قبلی کیسه صفرا ممکن است باعث ایجاد اسکار شده باشد که منجر به تنگی صفرا شده است. گاهی اوقات، افراد پس از جراحی دچار دیسکینزی صفراوی می شوند.

آیا کولیک صفراوی اورژانسی است؟

درد صفراوی نشان دهنده مشکلی است که به درمان نیاز دارد. در حالی که کولیک صفراوی موقتی است، همچنین احتمال دارد دوباره اتفاق بیفتد و وضعیتی که باعث آن می شود احتمالا بدتر می شود. به راحتی می تواند به یک وضعیت اضطراری تبدیل شود.

چگونه درد کولیک صفراوی را متوقف کنید؟

پزشکان متخصص درد کولیک صفراوی را با مسکن های رایج مانند NSAID ها (داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی) درمان می کنند. اگر مقداری در منزل دارید، می توانید قبل از مراجعه به یک متخصص، از آنها استفاده کنید. اما برای دریافت مراقبت تخصصی منتظر نمانید.

چگونه درد کولیک صفراوی را متوقف کنید؟

درمان های پزشکی ممکن برای کولیک صفراوی کدامند؟

درمان شما به شرایط شما بستگی دارد. برخی از افراد باید فوراً یک فرایند انجام دهند. دیگران می توانند با داروها، برنامه غذایی دقیق و مشخص کردن زمان قرار ملاقات بعدی برای انجام یک عمل، به منزل باز گردند.

پزشکان متخصص از آزمایش های تصویربرداری برای بررسی مجرای صفراوی شما برای منشاء درد استفاده می کنند. آنها درمان شما را بر اساس آنچه پیدا می کنند و شدت علائم شما برنامه ریزی می کنند. درمان ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

داروها

داروهای احتمالی برای کولیک صفراوی عبارتند از:

• داروهای مسکن (معمولاً NSAID ها).
• داروهای ضد استفراغ (برای جلوگیری از حالت تهوع).د
• داروی اسید اورسودوکسی کولیک (برای حل کردن سنگ های صفراوی).

برنامه غذایی

اگر مستعد ابتلا به کولیک صفراوی هستید، می توانید با خوردن غذاهای کم چرب از آن پیشگیری کنید. چربی های موجود در روده کوچک باعث انقباض کیسه صفرا می شوند، بنابراین محدود کردن چربی ها این انقباضات را کاهش می دهد.

انقباضات کیسه صفرا باعث ایجاد فشار و درد در مجاری صفراوی در هنگام انسداد می شود. کیسه صفرا منبع پشتیبان صفرا برای دستگاه گوارش شما است. اگر چربی نمی خورید، به آن نیاز نخواهید داشت.

آندوسکوپی

اگر منبع درد شما در مجاری صفراوی باشد، ممکن است پزشک شما بتواند آن را با یک فرایند آندوسکوپی برطرف کند. آندوسکوپی جایگزینی برای جراحی است که امکان دسترسی بدون برش به داخل بدن را فراهم می کند.

یک پزشک می تواند از طریق یک روش آندوسکوپی به نام ERCP (کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی) به مجاری صفراوی شما دسترسی پیدا کند. آنها می توانند انسدادها را از بین ببرند و برای باز کردن آنها استنت قرار دهند.

عمل جراحی

اگر منبع درد شما در کیسه صفرا باشد، درمان استاندارد برداشتن کیسه صفرا است. این یک روش ساده با پیش آگهی (چشم انداز) عالی است. شما می توانید بدون کیسه صفرا به خوبی زندگی کنید.

اکثر افراد می توانند کیسه صفرای خود را از طریق جراحی لاپاراسکوپی کم تهاجمی خارج کنند. یک جراح برای دسترسی به کیسه صفرا و برداشتن آن فقط باید برش های دو یا سه اینچی ایجاد کند.

چه زمانی باید در مورد کولیک صفراوی به پزشک مراجعه کنم؟

برای دردهای شدید و غیر قابل توضیح شکم، بخصوص اگر از بین نروند، همیشه به یک متخصص مراجعه کنید. اگر دوره کولیک گذشته است، اما فکر می کنید کولیک صفراوی بوده است، باز هم باید از پزشک وقت بگیرید.

برای یک پزشک متخصص مهم است که علت کولیک صفراوی شما و میزان اورژانسی بودن آن را تعیین کند. آنها درمان را بر اساس خطر بدتر شدن علائم و عوارض جدی توصیه می کنند.

سخن پایانی

برای اکثر افراد، یک دوره کولیک صفراوی برای درمان کافی است. اما اگر فکر می کنید برای همیشه تمام شده است، یا اگر در مورد انجام یک فرایند پزشکی برای رفع آن نگران هستید، ممکن است وسوسه شوید که از انجام آن اجتناب کنید.

علل کولیک صفراوی به ندرت خود به خود برطرف می شوند. اما روش هایی که آنها را درمان می کنند جزئی هستند. زمان درمان و نقاهت شما کوتاه خواهد بود و داروهایی دریافت خواهید کرد تا راحت باشید.