بیماری رفلاکس یا بازگشت اسید معده به مری

رفلاکس اسید یک بیماری شایع است که از مشخصه های آن درد سوزاننده ای است که تحت عنوان سوزش سر دل، در ناحیه پایین قفسه سینه شناخته می شود. این اتفاق زمانی رخ می دهد که اسید معده به لوله های غذایی باز می گردد. بیماری رفلاکس اسید معده به مری (GERD) زمانی تشخیص داده می شود که رفلاکس اسید بیشتر از دو مرتبه در هفته رخ دهد.

ارقام دقیق متفاوت هستند، اما شایع ترین بیماری های ناشی از رفلاکس اسید، شکایت از دردهای شکمی هستند که اکثر پزشکان در مطب ها و بیمارستان ها با آنها مواجه می شوند. کالج آمریکایی مطالعات بیماری های معده و روده (Gastroenterology) می گوید که بیش از 60 میلیون آمریکایی حداقل یک بار در ماه، و حداقل 15 میلیون نفر به صورت روزانه، سوزش سر دل را تجربه می کنند. GERD در کشورهای غربی شایع تر است، که 20 تا 30 درصد از جمعیت را تحت تأثیر می گذارد. سوزش سر دل مزمن می تواند به عوارض جدی منجر شود.

رفلاکس معده

حقایقی سریع در مورد رفلاکس اسید معده

• رفلاکس اسید به عنوان سوزش سر دل، اسید سوء هاضمه یا پیروزیس (احساس سوزش در مری و معده همراه با ترش کردن) نیز شناخته می شود.
• این اتفاق زمانی رخ می دهد که مقداری از محتویات اسیدی معده به مری باز گردند.
• رفلاکس اسید، اغلب پس از غذا خوردن، باعث ایجاد دردی سوزاننده در ناحیه پایین قفسه سینه می شود.
• عوامل خطر سبک زندگی عبارتند از چاقی و سیگار کشیدن.
• درمان های دارویی شایع ترین درمان هستند و به صورت تجویزی و بدون نسخه در دسترس هستند.

علل رفلاکس اسید معده به مری

رژیم غذایی فرد می تواند خطر ابتلا به رفلاکس اسید را افزایش دهد. رفلاکس اسید زمانی است که مقداری از اسید موجود در معده به مری و به درون گالت (گلوگاه، مجرایی که به معده ختم می شود) جریان پیدا کند، که غذا را از دهان رو به پایین حرکت می دهد. علیرغم نام آن، سوزش سر دلheartburn  هیچ ارتباطی با قلب ندارد.

معده حاوی اسید هیدروکلریک است، اسیدی قوی که به تجزیه غذا کمک می کند و از پاتوژن هایی مانند باکتری ها محافظت می کند. مخاط معده به صورت ویژه برای محافظت از اسید قدرتمند تطبیق پیدا کرده است، اما مری محافظت نشده است.

یک حلقه عضله، اسفنکتر یا تنگ کننده مری- معده (gastroesophageal sphincter) به طور معمول به عنوان یک شیر عمل می کند که اجازه ورود غذا به معده را می دهد، اما اجازه بازگشت آن به مری را نمی دهد. هنگامی که این شیر نتواند به درستی عمل کند، محتویات معده به مری باز می گردند، و علائم رفلاکس اسید، مانند سوزش سر دل احساس می شوند.

عوامل خطر یا ریسک فاکتورها

GERD، گاهی اوقات به دلایل ناشناخته، افراد را در تمام سنین تحت تأثیر قرار می دهد. اغلب، این به دلیل یک عامل سبک زندگی است، اما این می تواند به دلیل عللی نیز باشد که همیشه نمی توان از آنها پیشگیری کرد.

یکی از دلایلی که قابل پیشگیری نیست، فتق نافی (یا هیاتوس) است. یک حفره در دیافراگم اجازه می دهد تا قسمت فوقانی معده وارد حفره قفسه سینه شود، گاهی اوقات منجر به GERD می شود.

سایر عوامل خطرساز به راحتی قابل کنترل هستند:

• چاقی
• سیگار کشیدن (فعال یا غیر فعال)
• سطح پایین تمرینات فیزیکی
• داروها، از جمله داروهایی برای آسم، مسدود کننده های کانال کلسیم، آنتی هیستامین ها، مسکن ها، آرام بخش ها و داروهای ضد افسردگی.

بارداری نیز، به دلیل فشار اضافی که به اندام های داخلی وارد می کند، می تواند باعث رفلاکس اسید شود.

عادت های غذایی و رژیمی که با رفلاکس اسید مرتبط شده اند عبارتند از:

• کافئین
• الکل
• مصرف بالای نمک سفره
• رژیم غذایی حاوی فیبر رژیمی اندک
• خوردن وعده های غذایی بزرگ
• دراز کشیدن ظرف مدت 2 تا 3 ساعت پس از خوردن غذا
• مصرف شکلات، نوشیدنی های گازدار و آبمیوه های اسیدی

یک مطالعه اخیر نشان می دهد که انتخاب های رژیم غذایی ممکن است به اندازه استفاده از مهارکننده های پمپ پروتون (PPI ها) در درمان رفلاکس اسید مؤثر باشد.

رفلاکس معده

تشخیص رفلاکس معده

رفلاکس اسید و سوزش سر دل شایع هستند و تشخیص آنها نسبتاً آسان است، با این حال، می توان آنها را با دیگر شکایات از قفسه سینه اشتباه گرفت، مانند:

• حمله قلبی
• پنومونی
• درد دیواره قفسه سینه
• آمبولی ریوی

GRED اغلب به سادگی با عدم بهبود علائم سوزش سر دل در پاسخ به تغییرات سبک زندگی و داروهای رفلاکس اسید، تشخیص داده می شود.

نیز ممکن است تحقیقات زیر را ترتیب دهد:

• بیوپسی: گرفتن یک نمونه بافت برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی با استفاده از آندوسکوپ
• آندوسکوپی فوقانی. پزشک شما یک لوله نازک و انعطاف پذیر مجهز به یک منبع نور و دوربین (آندوسکوپ) را برای بررسی داخل مری و معده، به پایین گلو می فرستد. زمانی که رفلاکس وجود دارد، نتایج آزمایش اغلب می توانند طبیعی باشند، اما یک آندوسکوپی ممکن است التهاب مری یا سایر عوارض را تشخیص دهد.
• تست سرپایی پروب اسید (pH). یک مانیتور در مری قرار داده می شود تا مشخص شود چه زمانی، و برای چه مدت، اسید معده در آن جریان دارد. مانیتور به یک کامپیوتر کوچک متصل است که دور کمر قرار می گیرد و یا با بند به شانه شما بسته می شود. این مانیتور ممکن است یک لوله نازک و انعطاف پذیر (کاتتر) باشد که از طریق بینی شما به مری عبور داده می شود، یا یک کلیپ که طی یک آندوسکوپی در مری شما قرار داده شده است و پس از حدود دو روز به مدفوع شما منتقل می شود.
• نظارت روی مری با مانومتری مری. این تست، انقباض عضلات ریتمیک مری شما را زمانی که عمل بلع را انجام می دهید، اندازه گیری می کند. مانومتری مری بعلاوه هماهنگی و نیروی وارد شده توسط عضلات مری را اندازه گیری می کند.
• عکس رادیوگرافی با اشعه ایکس از دستگاه گوارش فوقانی. تصویربرداری با اشعه ایکس از مری، معده و دوازدهه فوقانی پس از نوشیدن یک مایع گچی که مخاط داخل دستگاه گوارش شما را پر می کند و می پوشاند و به ایجاد کنتراست روی تصاویر کمک می کند. این پوشش به پزشک اجازه می دهد تا یک محیط مرئی از مری، معده و روده شما را ببینید. همچنین ممکن است از شما خواسته شود که یک قرص باریم را ببلعید که می تواند به تشخیص یک تنگ شدگی در مری کمک کند که ممکن است در عمل بلعیدن اختلال ایجاد کند.

درمان های رفلاکس اسید معده

پزشک شما احتمالا توصیه می کند که ابتدا تغییر سبک زندگی و مصرف داروهای بدون نسخه ضد اسید را امتحان کنید. اگر در عرض چند هفته تسکین پیدا نکردید، پزشک ممکن است دارو تجویز کند یا جراحی را توصیه کند.

داروهای بدون نسخه

برای افرادی که گاهگاهی سوزش سر دل یا سوء هاضمه را، شاید همراه با مواد غذایی و نوشیدنی گاه به گاه محرک تجربه می کنند، درمان های بدون نسخه برای کاهش حالت اسیدی محتویات معده در دسترس هستند.

این فرمولاسیون ها که به صورت مایع و قرص در دسترس هستند آنتی اسید نامیده می شوند، ده ها نام تجاری از آنها وجود دارد، و همگی اثربخشی مشابهی دارند. آنها ممکن است برای همه عمل نکند، و باید در مورد هر گونه نیاز به استفاده منظم با یک پزشک گفتگو شود. آنتی اسیدها با کاهش اسیدیته محتویات معده، تسکین سریع اما کوتاه مدتی فراهم می آورند. آنها شامل ترکیبات شیمیایی مانند کربنات کلسیم، بی کربنات سدیم، آلومینیوم و هیدروکسید منیزیم هستند. آنها همچنین می توانند جذب مواد مغذی را مهار کنند، که به مرور زمان منجر به برخی کمبودها می شوند.

گزینه ها عبارتند از:

• ضد اسیدهایی که اسید معده را خنثی می کنند. ضد اسیدهایی مانند میلانتا Mylanta، رولایدز Rolaids و تامس Tums ممکن است تسکین سریع را فراهم کنند. اما ضد اسیدها به تنهایی یک مری ملتهب و آسیب دیده با اسید معده را درمان نخواهند کرد. استفاده بیش از حد برخی از ضد اسیدها می تواند باعث بروز عوارض جانبی مانند اسهال یا مشکلات کلیوی شود.
• داروهای کاهش دهنده تولید اسید. این داروها که تحت عنوان مسدود کننده های گیرنده H2 شناخته می شوند عبارتند از سایمتیدینCimetidine  (تاگامت)، فاموتیدین Famotidine (قبل از غذا)، و نیزاتیدین Nizatidine (Axid). مسدود کننده های گیرنده های H2 به اندازه ضد اسیدها با سرعت عمل نمی کنند، اما آنها تسکین طولانی مدت تری فراهم می کنند و ممکن است تولید اسید از معده را تا 12 ساعت کاهش دهند. نمونه های قوی تر به صورت تجویزی در دسترس هستند.
• داروهای مسدود کننده تولید اسید و بهبود دهنده مری. این داروها که تحت عنوان مهار کننده های پمپ پروتون شناخته می شوند، در مقایسه با مسدود کننده های گیرنده هایH2، مسدود کننده های اسید قوی تری هستند و اجازه می دهند تا به مرور زمان، بافت آسیب دیده مری بهبود یابد. مهارکننده های پمپ پروتون بدون نسخه عبارتند از لانسوپرازول lansoprazole (پیشگیری از تولید اسید 24 ساعته) و امپرازول omeprazole (Prilosec، Zegerid بدون نسخه).

داروهای تجویزی

داروهای تجویزی- تقویتی برای GRED عبارتند از:

• مسدود کننده های تجویزی- تقویتی گیرنده H2. مسدود کننده های H2، از جمله فاموتیدین Famotidine (Pepcid) و نیزازتیدین Nizatidine هستند. این داروها به طور کلی به خوبی تحمل می شوند، اما استفاده طولانی مدت ممکن است اندکی خطر کمبود ویتامین B 12 و شکستگی های استخوانی را افزایش دهد.
• مهار کننده های تجویزی- تقویتی پمپ پروتون پروتون. مهار کننده های پمپ پروتون PPI ها، شامل امپرازول Omeprazole، راب پرازول Rabeprazole (Aciphex)، اس امپرازول Esomeprazole (Nexium)، لانسوپرازول Lansoprazole (Prevacid)، پنتوپرازول Pantoprazole (Protonix)، دکس لانسوپرازول Dexlansoprazole (Dexilant) هستند. گرچه به طور کلی این داروها به خوبی تحمل می شوند، اما آنها ممکن است باعث اسهال، سردرد، تهوع و کمبود ویتامین B 12 شوند. استفاده طولانی مدت آنها ممکن است خطر شکستگی استخوان لگن را افزایش دهد.

اصلی ترین گزینه های درمان برای افرادی که بارها و بارها رفلاکس اسید را در GERD تجربه می کنند، یا مهار کننده های پمپ پروتون PPI ها هستند یا مسدود کننده های H2، که هر دوی آنها دارو هستند.

PPI ها و مسدود کننده های H2 باعث کاهش تولید اسید و کاهش احتمال آسیب ناشی از رفلاکس اسید می شوند. این داروها به طور کلی ایمن و مؤثر هستند، اما مانند هر داروی تجویزی دیگری، آنها برای همه افراد مبتلا به بیماری رفلاکس مناسب نیستند و می توانند باعث بروز عوارض جانبی شوند. به عنوان مثال، آنها می توانند باعث مشکلاتی برای جذب مواد مغذی شوند، که می تواند منجر به سوء تغذیه شود.

• دارو برای تقویت اسفنکتر تحتانی مری. باکلوفن Baclofen ممکن است با کاهش تعداد دفعات شل شدگی اسفنکتر تحتانی مری، GRED را کاهش دهد. عوارض جانبی این دارو ممکن است شامل خستگی یا حالت تهوع باشند.

داروهای آلژینات، مانند گاویسکون Gaviscon

گاویسکون احتمالاً شناخته شده ترین درمان برای سوزش سر دل است. مکانیزم عمل این دارو با داروهای ضد اسید متفاوت است. داروهای آلژینات مانند گاویسکون از نظر ترکیب اندکی متفاوت هستند، اما آنها معمولاً حاوی یک ضد اسید هستند.

اسید آلژینیک با ایجاد یک مانع مکانیکی در برابر اسید معده، تشکیل یک ژل فوم مانند که در بالای خود مخزن معده قرار می گیرد، عمل می کند. هر گونه رفلاکس پس از آن نسبتاً بی ضرر است، زیرا حاوی اسید آلژینیک است نه اسید آسیب رسان معده.

ماده فعال- آلژینات- به طور طبیعی در جلبک قهوه ای یافت می شود.

داروهای دیگر

سایر روش های درمان ممکن عبارتند از:

• سرکوب کننده های اسید سوکرالفیت
• مسدود کننده های رقابتی اسید پتاسیم
• کاهش دهنده های شل شدن گذاری اسفنکتر تحتانی مری (TLESR)
• آگونیست گیرنده گابا (ب) GABA (B)
• آنتاگونیست mGluR5
• عوامل پروکتینتیک
• تعدیل کننده های درد
• داروهای سه حلقه ای ضد افسردگی
• مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI ها)
• تئوفیلین، یک مهار کننده بازجذب سروتونین- نوراپی نفرین

یک مداخله جراحی که تحت عنوان فوندوپلیکاسیون fundoplication  شناخته شده است ممکن است نیاز باشد. (حرکت دادن انتهای پایینی مری و چین دادن ته معده به دور آن برای درمان التهاب تحتانی مری)

رفلاکس معده

جراحی و سایر روش ها

GRED معمولاً می تواند با دارو کنترل شود. اما اگر GRD شدید باشد و به درمان های پزشکی پاسخ ندهد، یا بیمار تمایل به اجتناب از استفاده طولانی مدت از داروها داشته باشد، پزشک ممکن است یکی از راهکارهای زیر را توصیه کند:

• فوندوپلیکاسیون fundoplication : جراح بالای شکم را از اطراف اسفنکتر تحتانی مری می پیچد، تا عضله را سفت کند و از رفلاکس جلوگیری کند. فوندوپلیکاسیون به طور معمول با یک روش نه چندان تهاجمی (لاپاروسکوپی) انجام می شود. بستن قسمت بالای معده می تواند جزئی یا کامل باشد.
• ابزار LINX: یک حلقه از مهره های مغناطیسی کوچک اطراف اتصال معده و مری پیچانده می شود. جاذبه مغناطیسی بین مهره ها به اندازه کافی قوی است تا اتصال را در برابر بازگشت اسید ببندد، اما به اندازه کافی ضعیف است تا اجازه دهد غذا از آن عبور کند. ابزار LINX را می توان با استفاده از جراحی نه چندان تهاجمی کار گذاشت.
• فوندوپلیکاسیون بدون بخیه از راه دهان (TIF). این فرایند جدید شامل سفت کردن اسفنکتر تحتانی مری با بستن جزئی اطراف قسمت تحتانی مری با استفاده از اتصال پلی پروپیلن است. TIF از طریق دهان با یک دستگاه به نام آندوسکوپ انجام می شود و نیازی به برش جراحی ندارد. مزایای آن عبارتند از زمان بهبود سریع و تحمل بالا.

رفلاکس معده

اگر یک فتق هیاتال بزرگ دارید، TIF به تنهایی گزینه مناسبی برای شما نیست. با این حال، اگر ترمیم فتق هیاتال با لاپاروسکوپ و TIF با هم ترکیب شوند، امکان پذیر است.

تغییر سبک زندگی

تغییرات شیوه زندگی ممکن است به کاهش تعداد دفعات رفلاکس اسید کمک کند. تغییرات زیر را امتحان کنید:

• حفظ وزن سالم. وزن اضافی به شکم فشار وارد می کند، معده شما را فشار داده و باعث می شود اسید به مری بازگردد.
• ترک سیگار. سیگار کشیدن توانایی اسفنکتر مری را برای عملکرد صحیح کاهش می دهد.
• سر تخت خود را بالا ببرید. اگر شما به طور منظم سوزش سر دل را هنگام خوابیدن تجربه میکنید، چوب یا بلوک های سیمانی زیر پایه تخت خود قرار دهید، به گونه ای که سر آن چند سانت بالا بیاید. اگر نمی توانید تخت خود را بالا ببرید، می توانید چیزی زیر تشک قرار دهید تا بدن خود را از کمر بالا ببرید. بالا بردن سر با بالش های اضافی مؤثر نیست.
• بعد از غذا خوردن دراز نکشید. بعد از غذا خوردن و قبل از دراز کشیدن، حداقل سه ساعت صبر کنید.
• بهبود وضعیت قرار گیری بدن. به عنوان مثال، راست تر نشستن.
• آرام خوردن غذا و کامل جویدن آن. پس از هر لقمه، قاشق خود را کنار بگذارید و پس از کامل جویدن و بلعیدن لقمه دوباره آن را بردارید.
• اجتناب از غذاها و نوشیدنی هایی که رفلاکس را تحریک می کنند. محرک های معمول شامل غذاهای چرب یا سرخ شده، سس گوجه فرنگی، الکل، شکلات، نعناع، ​​سیر، پیاز و کافئین هستند.
• اجتناب از افزایش فشار روی شکم. مثلاً ناشی از کمربند های تنگ و یا انجام تمرینات دراز و نشست و لباس های تنگ. لباس هایی که از قسمت کمر به شدت تنگ هستند، به شکم و اسفنکتر تحتانی مری فشار وارد می کنند.

راهکارهای جایگزین

هیچ درمان دارویی جایگزین ثابت نشده است که GRED را درمان یا آسیب به مری را معکوس کند. برخی از درمان های مکمل و جایگزین ، زمانی که با مراقبت های پزشک شما همراه می شوند، ممکن است مقداری تسکین دهنده باشند.

با پزشک خود در مورد اینکه آیا درمان های جایگزین GERD برای شما بی خطر هستند یا خیر صحبت کنید. گزینه ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• داروهای گیاهی. شیرین بیان و بابونه گاهی اوقات برای کاهش GERD استفاده می شوند. داروهای گیاهی می توانند عوارض جانبی جدی ایجاد کنند و ممکن است با داروها تداخل ایجاد داشته باشند. قبل از آغاز مصرف هر گونه داوی گیاهی، از پزشک خود در مورد دوز ایمن آن بپرسید.
• درمان های آرامش بخش. تکنیک های آرام کردن تنش و اضطراب ممکن است علائم و نشانه های GERD را کاهش دهند. از پزشک خود در مورد تکنیک های آرام سازی، مانند آرام سازی پیشرفته عضلانی یا تصویر سازی هدایت شده سؤال بپرسید.

علائم رفلاکس اسید معده

رفلاکس اسید می تواند باعث درد سوزاننده در پایین قفسه سینه شود.

رفلاکس اسید معمولاً باعث سوزش سر دل می شود، خواه به دلیل یک بار پر خوری و یا به دلیل ابتلا به GERD.

سوزش سر دل یک احساس سوزش ناراحت کننده است که در مری اتفاق می افتد و در ناحیه پشت استخوان سینه احساس می شود. به نظر می رسد که این احساس با دراز کشیدن یا خم شدن بدتر شود. این سوزش می تواند چند ساعت طول بکشد و اغلب بعد از خوردن غذا بدتر می شود.

درد سوزش سر دل ممکن است رو به بالا به سمت گردن و گلو حرکت کند. در برخی موارد، مایع معده می تواند به پشت گلو برسد، و باعث بوجود آمدن طعم تلخ یا ترش شود.

اگر سوزش سر دل دو یا چند مرتبه در هفته رخ دهد، به طور خلاصه به عنوان GERD شناخته می شود.

دیگر علائم و نشانه های GERD عبارتند از:

• سرفه های خشک و مداوم
• خس خس حین نفس کشیدن
• آسم و پنومونی (ذات الریه) مکرر
• حالت تهوع
• استفراغ
• مشکلات گلو، مانند سوزش، خفگی، یا لارنژیت (التهاب حفره صوتی)
• دشواری یا درد هنگام بلع
• درد در ناحیه سینه یا بخش فوقانی شکم
• فرسایش دندان ها
• بوی بد دهان

خطرات و عوارض رفلاکس معده

GERD در صورت عدم درمان، در بلند مدت می تواند منجر به بروز عوارض جدی شود، از جمله افزایش خطر ابتلا به سرطان.

قرار گرفتن مداوم مری در معرض اسید معده می تواند به آن آسیب وارد کند، و منجر به بروز موارد زیر شود:

• مخاط مری ملتهب می شود، که باعث تحریک، خونریزی و زخم شدن در برخی موارد می شود.
• آسیب ناشی از اسید معده منجر به گسترش اسکار و مشکلات بلع می شود، همراه با گیر کردن غذا هنگام عبور آن از مری.
• یک عارضه جدی که در آن قرار گرفتن مکرر در معرض اسید معده باعث تغییرات در سلول ها و بافت های پوشش دهنده مری می شود، با احتمال تبدیل شدن به سلول های سرطانی.

هر دو بیماری با خطر بالاتر سرطان همراه هستند.

در دوران بارداری

در ایالات متحده، 30 تا 50 درصد از زنان در دوران بارداری سوزش سر دل درد را تجربه می کنند، حتی اگر آنها قبلا آن را نداشته اند.

در دوران بارداری ایجاد تغییرات سبک زندگی توصیه می شود، مانند نخوردن دیر وقت در شب و مصرف وعده های غذایی کوچک.

زنانی که رفلاکس شدید را در دوران بارداری تجربه می کنند باید درباره گزینه های درمان با پزشک خود صحبت کنند.