آشالازی یا اختلال مری چیست و چه درمان هایی دارد؟

آشالازی، یک اختلال نادر بلع، یک بیماری مادام العمر است که ممکن است علائم جدی داشته باشد. با درمان مناسب می توان علائم را مدیریت کرد تا زندگی روزمره را مختل نکنند.

آنچه باید بدانید:

• آشالازی که تحت عنوان آشالازی مری یا آشالازی کاردیا نیز شناخته می شود، یک اختلال نادر بلع است که در هر 100،000 نفر حدود هشت تا دوازده نفر را تحت تأثیر قرار می دهد.
• افراد مبتلا به آشالازی در ماهیچه های مری مشکل دارند، که برای انتقال غذای بلعیده شده به معده خوب عمل نمی کنند.
• علائم آشالازی می توانند شامل مشکل در بلع و “چسبیدن” غذا در مری، رگورژیتاسیون (بازگشت غذا رو به بالا)، کاهش وزن، درد قفسه سینه و سرفه باشند.
• هدف درمان ها این است که با شل کردن عضلات درگیر در این فرآیند، باعث شود غذا راحت تر از مری به معده منتقل شود.

آشالازی چیست؟

آشالازی یک اختلال نادر بلع است که مری (لوله بین گلو و معده) را تحت تأثیر قرار می دهد. در افراد مبتلا به آشالازی، عضلات مری به درستی منقبض نمی شوند و به حرکت غذا به سمت پایین به سمت معده کمک نمی کنند. در عین حال، حلقه عضلات در انتهای پایین مری که اسفنکتر تحتانی مری (LES) نامیده می شود، نمی تواند شل شود تا امکان ورود غذا به معده ایجاد شود.

آشالازی به طور معمول افراد بزرگسال بین 30 تا 60 سال را تحت تأثیر قرار می دهد، در حالی که در دهه 40 به اوج خود می رسد. این اختلال در مردان دو برابر بیشتر از زنان است.

علل بروز آشالازی

علل بروز این اختلال ناشناخته هستند، اما محققان در حال بررسی چندین نظریه هستند. یکی از این علل پیشنهادی، به تخریب سلول های عصبی واقع بین لایه های عضلات مری مربوط است. این سلول های عصبی مری را قادر می سازند تا غذا را به سمت معده و به داخل آن هل دهد.

برخی از مطالعات ارتباط احتمالی بین آشالازی و عفونت های انگلی یا ویروسی را نشان می دهند. افراد مبتلا به آشالازی ممکن است با احتمال بیشتری شواهد عفونت های قبلی، مانند آنتی بادی های ویروس هرپس سیمپلکس، ویروس پاپیلومای انسانی، ویروس سرخک و غیره را نشان دهند.

همچنین شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه آشالازی ممکن است یک اختلال خود ایمنی التهابی باشد، به این معنا که ممکن است در نتیجه حمله بدن به خود ایجاد شود. محققان نشانه هایی از فعالیت سیستم ایمنی در سلول های عصبی مشاهده کرده اند که ماهیچه های مری را تقویت می کنند. همچنین، بیماران مبتلا به آشالازی 6/3 برابر بیشتر در معرض اختلالات خود ایمنی مانند یووئیت uveitis، دیابت نوع 1، آرتریت روماتوئید، لوپوس اریتماتوز سیستمیک systemic lupus erythematosus و سندرم شوگرن Sjögren’s syndrome هستند.

علائم آشالازی

برخی از علائم آشالازی در نتیجه انباشته شدن ذرات غذا در مری و ناتوانی در عبور از معده ایجاد می شوند. وقتی مری پر می شود، گشاد می شود و می تواند پیچ ​​بخورد. سایر علائم آشالازی به انقباضات غیر عادی عضلات مری مربوط هستند.

علائم آشالازی در حین یا بعد از صرف غذا ظاهر می شوند. آنها عبارتند از:

• احساس اینکه قورت دادن غذا یا مایعات دشوار است و در مری گیر می کنند یا در مسیر پایین رفتن به سمت معده “می چسبند” (این شایع ترین علامت یا نشانه آشالازی است).
• بازگشت مجدد (غذا و مایعات پس از بلع، رو به بالا به سمت داخل دهان)
• درد قفسه سینه، که می تواند شدید باشد و باعث بیدار شدن فرد از خواب شود.
• سوزش سردل
• سرفه بویژه در شب
• خفگی، یا استنشاق غذا یا مایعات به مجاری تنفسی (آسپیراسیون)
• کاهش وزن یا سوء تغذیه ناشی از مشکل در غذا خوردن. این یک علامت دیررس است.
• سکسکه، مشکل در آروغ زدن (علائم کمتر رایج)

هم درد قفسه سینه و هم نارسایی، برخی از علائم اولیه ای که ممکن است فرد مبتلا به آشالازی آنها را تجربه کند، نیز با اختلال رفلاکس معده به مری (GERD) همراه هستند. با این حال، این دو شرط متفاوت هستند. GERD ناشی از اسفنکتر تحتانی مری است که بیش از حد شل است، و به اسید معده اجازه می دهد که وارد مری شود. با آشالازی، اسفنکتر خیلی سفت است.

علائم آشالازی می توانند جدی شوند. آشالازی شدید ممکن است منجر به درد قابل توجه قفسه سینه، خستگی، سوء تغذیه و کاهش وزن شود. اگر ذرات غذا به دلیل سرفه و خفگی در حین غذا خوردن وارد مجاری تنفسی شوند، می توانند منجر به ذات الریه شوند- التهاب در راه های هوایی که می تواند تهدید کننده زندگی باشد.

انواع آشالازی

نحوه عملکرد نادرست عضلات مری در افراد مبتلا به آشالازی متفاوت است. در تمام موارد آشالازی، اسفنکتر تحتانی مری که محل عبور بین مری و معده را کنترل می کند، نمی تواند در زمان مناسب شل شود. بر اساس مشکلات دیگری که به طور همزمان بوجود می آیند، پزشکان سه نوع آشالازی را شناسایی کردند:

• آشالازی نوع 1 گاهی اوقات آشالازی کلاسیک نامیده می شود. در این نوع آشالازی، عضلات مری به سختی منقبض می شوند، بنابراین غذا تنها به دلیل جاذبه به سمت پایین حرکت می کند.
• در آشالازی نوع 2 در مری فشار ایجاد می شود، و باعث فشرده شدن آن می شود. این شایع ترین نوع آشالازی است و اغلب نسبت به نوع 1 باعث بروز علائم شدیدتری می شود.
• آشالازی نوع 3 گاهی اوقات آشالازی اسپاستیک نامیده می شود زیرا انقباضات غیر عادی در انتهای مری وجود دارد، جایی که مری به معده می رسد. این شدیدترین نوع آشالازی است. انقباضات می توانند باعث بروز درد قفسه سینه شوند که می تواند باعث بیدار شدن فرد از خواب شود و علائمی شبیه حمله قلبی ایجاد کند.

آشالازی یا اختلال مری

تشخیص آشالازی

پزشک علاوه بر معاینه فیزیکی کامل و بررسی سابقه پزشکی و علائم شما، برای کمک به تشخیص آشالازی ممکن است آزمایش های زیر را توصیه کند:

• مانومتری حلق و مری برای اندازه گیری و ثبت تغییرات در فشار در سراسر گلو و مری هنگام بلع. برخی افراد مانومتری را قابل اعتمادترین آزمایش برای آشالازی می دانند، زیرا می تواند محل و شدت (یا عدم وجود) انقباضات عضلانی که توانایی بلع را تحت تأثیر قرار می دهند، را تشخیص دهد.
• آندوسکوپی فوقانی، برای بررسی مری و معده با استفاده از یک آندوسکوپ- یک لوله نازک دارای یک دوربین که از راه دهان وارد می شود. این آزمایش به مشاهده ناهنجاری های مری مانند تنگی (باریکی) و تومورها کمک می کند. در طول اندوسکوپی، پزشک می تواند بیوپسی را انجام دهد یا بافت غیرطبیعی را برای تجزیه و تحلیل بیشتر بردارد.
• تست PH بی سیم یا تست امپدانس pH 24 ساعته برای ارزیابی میزان اسیدیته داخل مری در طول یک دوره طولانی و رد سایر شرایط مانند GERD.
• قورت دادن باریم، یک آزمایش تصویر برداری که در آن از ماده حاجب باریم و اشعه ایکس برای ایجاد تصاویری از دستگاه گوارش فوقانی (GI) استفاده می شود. این تست ممکن است یک باریک شدن چشمگیر مری را نشان دهد، که گاهی اوقات منقار آشالازی پرنده نامیده می شود.

آیا آشالازی جدی است؟

آری، می تواند باشد، بویژه اگر درمان نشود. اگر آشالازی دارید، به تدریج در خوردن غذاهای جامد و نوشیدن مایعات با مشکلات بیشتری مواجه خواهید شد. آشالازی می تواند باعث کاهش قابل توجه وزن و سوء تغذیه شود. بعلاوه، در افراد مبتلا به آشالازی خطر ابتلا به سرطان مری نیز افزایش می یابد، بخصوص اگر این بیماری برای مدت طولانی وجود داشته باشد. پزشک معالج شما ممکن است غربالگری منظم مری را برای تشخیص زود هنگام سرطان توصیه کند.

درمان آشالازی

در حال حاضر، هیچ درمانی آشالازی را به طور کامل برطرف نمی کند، اما چندین راهکار برای تسکین علائم وجود دارند، مانند اتساع، جراحی، تزریق سم بوتولینوم و داروها. هدف درمان، عادی سازی انقباضات مری و کمک به شل کردن اسفنکتر و ایجاد امکان عبور غذا به معده است.

آشالازی یا اختلال مری

اتساع اسفنکتر مری

اتساع گذرگاه به معنای عریض شدن آن است. در طول یک فرایند اتساع برای آشالازی، بیمار در خواب است در حالی که متخصص گوارش یک آندوسکوپ را وارد دهان و مری می کند و به آرامی بالونی را در نزدیکی اسفنکتر تحتانی مری باد می کند. این می تواند از فشار موجود در مری بکاهد و عضلات اسفنکتر را کش دهد، تا زمانی که به اندازه کافی شل شوند و مواد غذایی و مایعات به راحتی از آن عبور کنند.

اتساع با بالون احتمالاً متداول ترین روش برای درمان آشالازی است. اکثر بیماران (65% تا 80%) بهبود قابل توجهی در بلع بعد از عمل گزارش می دهند. با این حال، بهبود ممکن است موقتی باشد- علائم آشالازی می توانند در طول زمان بازگردند و به درمان بیشتر نیاز داشته باشند.

جراحی آشالازی- میوتومی مری

در طول میوتومی، متخصص گوارش عضلات مری، اسفنکتر مری و پایین معده را برش می دهد تا از سفت شدن آنها جلوگیری کند.

میوتومی آشالازی را می توان از راه دهان با آندوسکوپ (میوتومی اندوسکوپی دهانی peroral endoscopic myotomy یا POEM) یا از طریق چندین برش کوچک در شکم (میوتومی هلر لاپاروسکوپی laparoscopic Heller myotomy) انجام داد. میوتومی اسفنکتر تحتانی مری فقط به اندازه کافی عضله را برای تسکین علائم آشالازی مختل می کند، اما این اختلال به اندازه ای نیست که باعث رفلاکس اسید شود. این دائمی ترین راهکار برای آشالازی است، اما برای همه بیماران مناسب نیست.

تزریق سم بوتولینوم

نشان داده شده است که تزریق سم بوتولینوم به اسفنکتر تحتانی مری به برخی از بیماران مبتلا به آشالازی کمک می کند. این درمان ها بویژه برای بیماران مسن تر و افرادی مفید هستند که گزینه مناسبی برای اتساع یا میوتومی نیستند.

تزریق سم بوتولینوم برای آشالازی با بی حس کردن اسفنکتر و اعصاب اطراف آن عمل می کند، و این امکان را بوجود می آورد تا آنها شل شوند. تزریق ها با یک سوزن مخصوص انجام می شوند که از طریق آندوسکوپ وارد می شود. آنها اثر محدودی دارند ،که حدود یک سال طول می کشد. ممکن است تکرار تزریق ها لازم باشد. برخی از بیماران ممکن است درد خفیف قفسه سینه را تجربه کنند، و گزارش هایی از بثورات پوستی پس از این درمان وجود داشته اند.

داروهای آشالازی

به طور کلی، داروها در درمان آشالازی مؤثر نیستند. برخی از داروهای حاوی نیترات یا مسدود کننده های کانال کلسیم می توانند به شل کردن موقت اسفنکتر تحتانی مری کمک کنند. با این حال، آنها باید قبل از هر وعده غذایی مصرف شوند، و عوارض جانبی آنها معمولاً بیشتر از فواید آنها هستند.

برداشتن مری آخرین راه درمان است.

از گزینه های مختلف درمان چه انتظاری می توان داشت؟

اتساع بالون علائم را در 50 تا 93 درصد از افراد مبتلا به آشالازی بهبود می بخشد. به خاطر داشته باشید که برای حفظ بهبود علائم ممکن است به تکرار این روش نیاز باشد. اتساع مکرر خطر ایجاد سوراخ (حفره) در مری را افزایش می دهد.

جراحی کم تهاجم میوتومی هلر لاپاراسکوپی در 76 تا 100 درصد افراد مبتلا به آشالازی مؤثر است. به خاطر داشته باشید که تا 15 درصد از افراد پس از جراحی، علائم رفلاکس معده به مری را تجربه می کنند.

تزریق موفق بوتاکس، عضلات اسفنکتر اسپاستیک مری را در 35 درصد از افراد مبتلا به آشالازی شل می کند. برای تسکین علائم، تزریق باید هر 6 تا 12 ماه تکرار شود.

داروهایی مانند نیفدیپین علائم را در 0% تا 76% از افراد مبتلا به آشالازی بهبود می بخشند. ایزوسورباید علائم را در 53 تا 87 درصد بهبود می بخشد.

عوارض درمان آشالازی چیست؟

عوارض درمان آشالازی عبارتند از:

• ایجاد سوراخ در مری.
• عدم موفقیت و بازگشت علائم آشالازی.
• بیماری بازگشت اسید به مری.
• نفخ.

آشالازی یا اختلال مری

چه پیگیری هایی پس از درمان لازم هستند؟

بدون توجه به اینکه کدام درمان را دریافت می کنید، پیگیری طولانی مدت نیاز است. علت این است که درمان ها تسکین دهنده هستند- به این معنا که علائم را تسکین می دهند- و آشالازی را درمان نمی کنند یا پیشرفت آن را متوقف نمی کنند. علائم ممکن است باز گردند. پزشک معالج شما می خواهد ببیند که آیا مری شما به اندازه کافی اجازه ورود غذا به معده شما را می دهد یا خیر و رفلاکس معده به مری را بررسی می کند که باید درمان شود. پزشک شما همچنین می خواهد شما را تحت نظر داشته باشد تا مطمئن شود سرطان ایجاد نشده است.

زندگی با آکالاسیا

بعد از درمان آشالازی اگر علائم شما همچنان ادامه داشتند، برای بررسی راه حل های دیگر باید با پزشک خود همکاری کنید. اصلاح رژیم غذایی، عادات غذایی یا سایر عوامل سبک زندگی می توانند در کیفیت زندگی شما نقش داشته باشند. هرگز صاف دراز نکشید این امر خطر ورود غذا به ریه ها را افزایش می دهد. در حالی که سر خود را بالا نگه می دارید بخوابید.

آشالازی یا اختلال مری

آیا رژیم غذایی خاصی برای آشالازی وجود دارد؟

هیچ رژیم غذایی برای کمک به علائم آشالازی ثابت نشده است، اما اگر چیزی که می خورید باید تغییر کند، باید با پزشک خود یا آسیب شناس زبان- گفتار مشورت کنید. بسته به نوع آشالازی شما، ممکن است قورت دادن برخی غذاهای خاص سخت تر یا کمتر دشوار باشد. همچنین، اگر به دلیل آشالازی وزن زیادی از دست داده اید، پزشک برای اطمینان از داشتن شاخص توده بدنی سالم، ممکن است غذاهای پرکالری را به شما توصیه کند.

برخی از افراد مبتلا به آشالازی زمانی که از برخی مواد غذایی پرهیز می کنند احساس بهتری می کنند، مانند:

• میوه ها و سبزیجات خام
• برش های سخت گوشت
• غذاهای بسیار اسیدی مانند مرکبات
• الکل
• کافئین

نحوه و زمان غذا خوردن نیز می تواند تفاوت ایجاد کند. قورت دادن لقمه های کوچک غذا، که با دقت جویده می شوند، می توانند راحت تر باشد. پرهیز از مواد غذایی جامد قبل از رفتن به رختخواب می تواند درد قفسه سینه و نارسایی شبانه را به حداقل برساند.

آیا آشالازی کشنده است؟

افراد معمولاً به دلیل ابتلا به آشالازی نمی میرند. گرچه به نظر می رسد این یک بیماری مادام العمر باشد، اما با مدیریت علائم، می توانید از جدی ترین عوارض آشالازی، مانند آسپیراسیون، خفگی و سوء تغذیه اجتناب کنید.

به نظر می رسد در افراد مبتلا به آشالازی، خطر ابتلا به سرطان مری بسیار بالاتر باشد. اگر سابقه خانوادگی این نوع سرطان یا سایر عواملی را دارید که ممکن است خطر شما را افزایش دهند، با پزشک خود مشورت کنید.