علل خونریزی از رکتوم و راه های درمان آن

خونریزی مقعدی نشانه بسیاری از شرایط مختلف از جمله هموروئید، شقاق مقعدی، بیماری التهابی روده (ABD) و سرطان کولورکتالcolorectal  است. ممکن است هنگام پاک کردن خود روی دستمال توالت متوجه خونریزی مقعدی شوید یا در مدفوع خود خون ببینید. مهم است که در مورد خونریزی مقعدی با یک پزشک تماس بگیرید. همه علل جدی نیستند، اما برخی از آنها جدی هستند.

خونریزی مقعدی چیست؟

نگاه کردن به داخل توالت و دیدن خون در مدفوع می تواند نگران کننده باشد. ممکن است ذهن شما به جاهای زیادی برود زیرا زنگ های هشدار به صدا در می آیند که مشکلی پیش آمده است. خونریزی مقعدی نشانه شرایط مختلف زیادی است، که برخی از آنها از سایرین جدی تر هستند. مهم است که علت خونریزی مقعدی خود را پیدا کنید.

برخی از علل، مانند هموروئید، ممکن است به درمان نیاز نداشته باشند. اما برخی دیگر، مانند سرطان کولورکتال، به مراقبت فوری نیاز دارند. زخم، شقاق مقعد و بیماری التهابی روده (IBD) از دیگر علل احتمالی هستند. یک پزشک می تواند به تعیین علت هماتوشزیhematochezia  شما کمک کند- اصطلاح پزشکی برای خونریزی رکتوم یا خون در مدفوع شما.

خونریزی مقعدی چگونه ظاهر می شود؟

شما ممکن است خونریزی مقعدی را به چند روش مختلف ببینید یا تجربه کنید، از جمله:

• هنگام پاک کردن، متوجه خون تازه روی دستمال توالت می شوید.
• بعد از استفاده از دستشویی در کاسه توالت خون مشاهده می کنید. آب موجود در کاسه توالت ممکن است به نظر برسد که قرمز رنگ شده است.
• دیدن مدفوع قرمز روشن، قرمز تیره یا سیاه قیری در توالت.

هنگامی که از مقعد شما خون خارج می شود، آن را خونریزی مقعدی می نامیم، اما در واقع، خونریزی می تواند ناشی از هر نقطه ای از دستگاه گوارش (GI) شما باشد. معده، روده کوچک، روده بزرگ، رکتوم و مقعد شما همگی یک مسیر پیوسته هستند، و تمام خونریزی های گوارشی از یک مسیر خارج می شوند.

خونریزی از رکتوم

خون در مدفوع چگونه به نظر می رسد؟

وقتی در مدفوع شما خون وجود دارد، ممکن است به شکل های مختلفی به نظر برسد. ممکن است رگه های خون قرمز روشن روی مدفوع خود داشته باشید، یا ممکن است لخته های خون یا خون و مخاط مخلوط با آن را مشاهده کنید. مدفوع شما همچنین می تواند تیره، سیاه و قیری به نظر برسد. رنگ خونی که مشاهده می کنید ممکن است نشانه ای از جایی باشد که از آنجا آمده است:

• خون قرمز روشن در مدفوع معمولاً به این معنا است که خونریزی در قسمت پایینی روده بزرگ، رکتوم یا مقعد است.
• خون قرمز تیره یا مایل به قرمز می تواند به این معنا باشد که شما در قسمت بالای روده بزرگ یا روده کوچک خود خونریزی دارید.
• ملنا (مدفوع سیاه) اغلب به خونریزی در معده، مانند خونریزی زخم معده اشاره می کند.

گاهی اوقات، خونریزی مقعدی با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست و فقط از طریق یک میکروسکوپ قابل مشاهده است. به این خونریزی مخفی گفته می شود. اگر روی نمونه مدفوع یک آزمایش آزمایشگاهی به نام آزمایش خون مخفی مدفوع انجام دهید، ممکن است این نوع خون را در مدفوع خود کشف کنید. این یک آزمایش غربالگری برای سرطان کولورکتال است.

آیا وجود خون در مدفوع جدی است؟

نه الزاماً، اما می تواند جدی باشد. هر زمان که خونریزی مقعدی یا خون در مدفوع دارید، ایده خوبی است که با یک پزشک مشورت کنید. برخی از شرایط جزئی ممکن است به درمان نیاز نداشته باشند، اما گاهی اوقات ممکن است درمان نیاز باشد. خونریزی مقعدی همچنین می تواند نشانه یک بیماری جدی تری باشد که به درمان نیاز دارد.

خونریزی از رکتوم

آیا خون قرمز روشن در مدفوع بدتر از خون تیره تر است؟

وجود خون قرمز روشن در مدفوع ممکن است هشدار دهنده تر باشد زیرا نشان دهنده خونریزی فعال است. خون تیره تر معمولاً نشان دهنده خونریزی قدیمی تر است که دیگر فعال نیست. اما خون تیره تر در مدفوع می تواند فریبنده باشد. همیشه به این معنا نیست که خونریزی متوقف شده است، فقط به این معنا است که از جای بالاتری می آید.

خونریزی در قسمت بالایی دستگاه گوارش شما بیشتر طول می کشد تا از داخل بدن شما عبور کند و از مقعد شما خارج شود. همانطور که حرکت می کند، مواد شیمیایی گوارشی داخل آن به تدریج آن را تیره تر می کنند. خون قرمز روشن از قسمت پایین تر به پایین می آید. ممکن است از چیز نسبتاً بی ضرری، مانند یک زخم گوشتی ناشی باشد. خونریزی دستگاه گوارش فوقانی احتمالاً بی ضرری نیست.

چه زمانی باید نگران وجود خون در مدفوع خود باشید؟

چک کردن شرایط با یک پزشک معالج درباره خون در مدفوع، هرگز ضرری ندارد، بخصوص اگر:

• نمی دانید چرا این اتفاق رخ می دهد. گاهی اوقات، خونریزی مقعدی با وضعیتی ارتباط دارد که شما از قبل می دانید که آن را داشته اید. بویژه اگر هنگام یبوست، اسهال یا بیماری مزمن روده دچار خونریزی شدید، ممکن است تعجب نکنید. از سوی دیگر، اگر خون در مدفوع شما اولین نشانه بیماری گوارشی باشد، این موضوع تعجب آورتر و نگران کننده تر است.
• دردناک است. درد همیشه یک پرچم قرمز است که چیزی در بدن شما به توجه نیاز دارد. توجه کنید که درد در کجا قرار دارد. اگر در مقعد یا راست روده شما باشد، ممکن است یک زخم تازه باشد. اگر در قسمت پایین شکم خود درد احساس می کنید، ممکن است کولیت باشد- التهاب در مخاط روده بزرگ، که دلایل زیادی دارد. اگر درد بالای شکم و مدفوع سیاه دارید، ممکن است ناشی از معده شما باشد.
• حجم آن زیاد یا دفعات آن مکرر است. خونریزی شدید یا مکرر بیشتر احتمال دارد که منجر به از دست دادن جدی خون، از جمله کم خونی و در موارد نادر، شوک هیپوولمیک hypovolemic می شود. اگر خونریزی شدید ناگهانی دارید، یا اگر چندین روز خونریزی مداوم داشتید، فوراً به دنبال مراقبت های درمانی باشید. اگر افت ناگهانی فشار خون دارید و احساس سبکی سر می کنید یا انگار در حال غش کردن هستید، به اورژانس مراجعه کنید.
• یک هفته یا بیشتر از یک هفته ادامه داشته است. حتی اگر خونریزی زیادی نداشته باشید و هیچ دردی احساس نکنید، خونریزی مقعدی که برای مدتی ادامه داشته است، به درمان نیاز دارد. خونریزی آهسته همچنین در طول زمان می تواند منجر به از دست دادن قابل توجه خون شود. مهم تر از آن، این نشانه وضعیتی است که در حال بهبود نیست. این وضعیت ممکن است علاوه بر ایجاد خون در مدفوع، آسیب های دیگری نیز به همراه داشته باشد.

چه چیزی باعث خونریزی مقعدی می شود؟

دلایل مختلفی وجود دارند که چرا ممکن است هماتوشزی را تجربه کنید- خونریزی رکتوم یا خون در مدفوع. این علل از شرایط معمول و خفیف تا شرایط شدیدتر و نادر که به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارند، متفاوت است. گاهی اوقات علائم دیگر می توانند سرنخ هایی را برای علت احتمالی ارائه دهند.

علل شایع خونریزی مقعدی عبارتند از:

• هموروئید: هموروئید یا بواسیر، وریدهای متورم داخل راست روده یا مقعد هستند. آنها بسیار شایع هستند و شایع ترین علت خونریزی مقعدی هستند. این سیاهرگ ها نزدیک به سطح پوست برآمده می شوند و گاهی اوقات پوست ترک می خورد و خونریزی می کند. آنها جدی نیستند. آنها معمولاً به زور زدن یا فشار مربوط می شوند، مانند بارداری، بلند کردن اجسام سنگین یا زور زدن برای مدفوع کردن.
• شقاق مقعدی: شقاق مقعدی پارگی در مخاط مجرای مقعد است. مانند هموروئید، اغلب بعد از زور زدن برای دفع مدفوع سفت اتفاق می افتد. شقاق مقعدی به راحتی با هموروئید اشتباه گرفته می شود. هر دو با یبوست ارتباط دارند و هر دو می توانند باعث بروز درد مقعد و خونریزی شوند. شقاق همچنین می تواند دردناک تر باشد. هر دو می توانند به صورت خود به خود بهبود یابند، اما گاهی اوقات شقاق برای بهبود به درمان نیاز دارد.
• بیماری التهابی روده (IBD): بیماری التهابی روده (IBD) باعث التهاب مزمن (مداوم) در مخاط روده- روده کوچک و بزرگ می شود. بیماری کرون  Crohn’s disease بیشتر روده کوچک شما را تحت تأثیر قرار می دهد، در حالی که کولیت زخم دهنده بیشتر روده بزرگ شما را تحت تأثیر قرار می دهد. IBD باعث بروز درد مزمن شکمی و اسهال می شود و در صورت شدید بودن، می تواند باعث خونریزی شود.
• دیورتیکولیت: دیورتیکولیت در روده بزرگ، معمولاً در انتهای تحتانی، نزدیک به راست روده، رخ می دهد. این اتفاق زمانی رخ می دهد که پاکت های کوچک در مخاط داخلی روده بزرگ- تحت عنوان دیورتیکول- عفونی و ملتهب شوند. التهاب در این پاکت ها می تواند باعث شکننده تر شدن عروق خونی داخل شود و احتمال پارگی آنها را افزایش دهد. اگر این اتفاق رخ دهد، می تواند باعث خونریزی حاد رکتوم شود.

سایر علل احتمالی عبارتند از:

• کولیت عفونی: برخی از عفونت های باکتریایی، مانند coli و C. diff می توانند باعث کولیت ناشی از خونریزی می شود- خونریزی ناشی از روده بزرگ. این معمولاً به شکل اسهال خونی ظاهر می شود. اگر به دلیل عفونت بیمار شوید، متوجه آن خواهید شد، و در اکثر موارد به صورت خود به خود برطرف می شود. اما برخی از عفونت ها ممکن است به آنتی بیوتیک نیاز داشته باشند. اگر بیشتر از چند روز بیمار بودید، با پزشک معالج خود تماس بگیرید.
• عفونت های مقاربتی (STI): برخی از STI های شایع می توانند باعث التهاب و خونریزی در مقعد یا مخاط مقعد شوند، از جمله سوزاک، کلامیدیا و سیفلیس. تبخال باعث ایجاد زخم هایی می شود که ممکن است خونریزی کنند و ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) باعث ایجاد زگیل مقعدی می شود که ممکن است کمی خونریزی کند. بسیاری از بیماری های مقاربتی برای از بین رفتن به درمان خاصی نیاز دارند، بنابراین تشخیص آنها مهم است.
• بیماری زخم پپتیک: زخم معده در معده یا دوازدهه، بالای روده کوچک شما ایجاد می شود. آنها زمانی اتفاق می افتند که اسید معده پوشش محافظ را از بین می برد و باعث ایجاد زخم های باز می شود. زخم باعث ایجاد سوزش یا درد مالش- مانند در معده می شود و ممکن است خونریزی کند. خونریزی در دستگاه گوارش فوقانی مدت بیشتری طول می کشد تا بیرون بیاید، بنابراین خون ممکن است تیره، سیاه و قیر مانند باشد.
• پولیپ روده بزرگ و سرطان روده بزرگ: پولیپ می تواند شبیه قارچی به نظر برسد که از کنار روده شما رشد می کند. پولیپ ها شایع هستند و پولیپ های بزرگتر ممکن است خونریزی کنند. گاهی اوقات به سرطان تبدیل می شوند و پولیپ های سرطانی بیشتر از بقیه احتمال خونریزی دارند. پزشک شما ممکن است بخواهد خونریزی مقعدی غیر قابل توضیح را با کولونوسکوپی بررسی کند تا سرطان روده بزرگ را رد کند.

خونریزی از رکتوم

آیا زور زدن خیلی شدید برای دفع مدفوع می تواند باعث خونریزی مقعدی شود؟

آری، یبوست و زور زدن برای مدفوع کردن می تواند باعث خونریزی مقعدی شود. وقتی زور می زنید، می توانید باعث بروز شرایطی مانند هموروئید یا شقاق مقعدی شوید، که ممکن است خونریزی کند. مدفوع بسیار سفت ممکن است پوست داخل مقعد را پاره کند و باعث خونریزی شود. درمان یبوست می تواند به جلوگیری از بروز این اتفاق کمک کند.

آیا علت وجود خون در مدفوع برای نوزاد یا کودک یکسان است؟

کودکان و نوزادان نیز ممکن است به هموروئید و شقاق مقعدی ناشی از زور زدن برای مدفوع کردن مبتلا شوند. شقاق مقعدی شایع ترین علت خونریزی مقعدی در کودکان است. کودکان نیز به کولیت عفونی مبتلا می شوند. کمتر بعید است که آنها به بیماری های مزمن مانند IBD، دیورتیکولیت یا سرطان روده بزرگ، مبتلا می شوند که گسترش آنها زمان می برد.

آیا علل خونریزی مقعدی در مردان (AMAB) یا زنان (AFAB) یکسان است؟

اکثر علل خونریزی مقعدی برای مردان، زنان یا هر جنسیتی یکسان هستند. زنان و افراد AFAB نیز می توانند به اندومتریوز مبتلا شوند. به ندرت، اندومتریوز اگر به قسمت پایین روده یا راست روده سرایت کند ممکن است باعث خونریزی رکتوم شود. بافت ممکن است در طول سیکل قاعدگی ملتهب شود و خونریزی کند.

آیا غذاها می توانند باعث ظاهر شدن خون در مدفوع شوند؟

برخی غذاها می توانند رنگ مدفوع شما را تغییر دهند. اگر فکر می کنید در مدفوع خود خون می بینید، به آنچه اخیراً خورده اید فکر کنید. چغندر، گوجه فرنگی، شاه توت یا رنگ خوراکی قرمز ممکن است زمانی که در مدفوع شما بیرون می آیند قرمز یا خونی به نظر برسند. اگر مکمل های آهن را مصرف می کنید، این مکمل ها می توانند باعث شوند مدفوع شما تیره یا سیاه نشان داده شود.

پزشک معالج چگونه علت خونریزی مقعدی را تعیین می کند؟

راه های مختلفی وجود دارند که پزشک شما می تواند خونریزی مقعدی یا خون در مدفوع را ارزیابی کند تا علت آن را دریابد. آنها ممکن است با پرسیدن سؤالاتی در مورد شرایط مربوط به خونریزی مقعدی یا خون در مدفوع شروع کنند. این می تواند به رد کردن برخی از علل احتمالی کمک کند.

پزشک ممکن است این پرسش ها را بپرسد:

• خونریزی مقعدی شما از چه زمانی آغاز شد؟
• آیا با خونریزی مقعدی درد دارید یا بدون درد است؟
• آیا در مدفوع خود یا هنگام پاک کردن خود خون می بینید؟
• خون در مدفوع شما چگونه به نظر می رسد؟ آیا رگه ها یا لخته های خون وجود دارند؟
• مدفوع شما چگونه به نظر می رسد؟ آبکی یا سفت؟
• آیا اسهال یا یبوست دارید؟
• آیا با دیدن خون در مدفوع خود تلاش می کردید مدفوع کنید؟
• چند بار حرکات شکمی دارید؟
• یک روز قبل از اینکه متوجه خون در مدفوع خود شوید چه خوردید؟
• یک روز قبل از خونریزی مقعدی چه داروهایی مصرف کردید؟
• آیا روز قبل از خونریزی مقعدی الکل مصرف کرده اید؟
• آیا شما هموروئید دارید؟
• آیا دیورتیکولوز دارید؟
• آیا بیماری التهابی روده دارید؟
• آیا سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال دارید؟

پاسخ های شما به این پرسش ها می توانند به پزشک شما کمک کنند تا مشخص نماید پس از آن کدام آزمایش های پزشکی را باید انجام دهید. آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• معاینه دیجیتال رکتال. معاینه فیزیکی راست روده و مقعد.
• آنوسکوپی. معاینه کانال مقعدی با استفاده از یک دوربین کوچک با ذره بین.
• پروکتوسکوپی. معاینه راست روده و مقعد با استفاده از یک اسکوپ کوتاه و سفت.
• سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر. معاینه ای با استفاده از یک محدوده طولانی تر برای دیدن کولون تحتانی.
• سواب کشت رکتوم. کشت باکتریایی برای شناسایی عفونت ها.
• آزمایش مدفوع. پزشک معالج ممکن است نمونه ای از مدفوع شما را برای شواهد خونریزی فعال، خون مخفی یا التهاب بررسی کنند. آنها همچنین می توانند عفونت های خاص را بررسی کنند.
• کولونوسکوپی. کولونوسکوپی معاینه کل روده بزرگ شما با استفاده از کولونوسکوپ، یک دوربین چراغ دار در انتهای یک لوله بلند، است. کولونوسکوپی یک آزمایش غربالگری متداول برای سرطان روده بزرگ است.
• آندوسکوپی فوقانی. در صورت مشکوک شدن به خونریزی دستگاه گوارش فوقانی، پزشک ممکن است آندوسکوپی فوقانی را پیشنهاد دهد. اندوسکوپ از گلوی شما به معده و دوازدهه شما عبور می کند.

خونریزی از رکتوم

درمان خونریزی مقعدی چیست؟

در بیشتر موارد، درمان خونریزی مقعدی به معنای درمان بیماری است که باعث بروز آن شده است. درمان به علت آن بستگی خواهد داشت، که می تواند چیزهای زیادی باشد. اگر خونریزی مقعدی شما ناشی از شقاق مقعدی یا بواسیر است که می توانید به آن برسید، ممکن است بتوانید با پمادهای موضعی به درمان آن را در منزل کمک کنید.

آیا خونریزی مقعدی خود به خود از بین می رود؟

بسته به علت، خونریزی مقعدی شما ممکن است خود به خود متوقف شود. اگر متوقف شود و عود نکند، احتمالاً به درمان بیشتری نیاز نخواهد داشت. اما همیشه باید مراقب هر گونه خونریزی مقعدی یا خون در مدفوع خود باشید. اگر این اتفاق بیشتر از یک مرتبه رخ دهد، یا در صورت داشتن هر گونه علائم دیگر همراه با آن، توجه داشته باشید.

چه زمانی باید در مورد خونریزی مقعدی به پزشک مراجعه کرد؟

این ایده خوبی است که هر زمان که خونریزی مقعدی دارید با پزشک خود تماس بگیرید. این می تواند نشانه یک بیماری بزرگتر باشد که به درمان نیاز دارد. اگر خونریزی شدید یا لخته های خون بزرگ در مدفوع خود دارید، به دنبال مراقبت های فوری باشید. اگر مدفوع شما سیاه و قیری به نظر می رسد، ممکن است در قسمت بالای دستگاه گوارش خود خونریزی داشته باشید.

در مورد خونریزی مقعدی چه سؤالاتی باید از پزشک پرسید؟

اگر خونریزی مقعدی را تجربه می کنید، شما و پزشک معالج شما می خواهید بدانید که چرا و چه کاری باید در مورد آن انجام دهید. پزشک شما برای تعیین علت خونریزی مقعدی و نوع درمان شما تلاش خواهد کرد. همانطور که آنها روند خود را طی می کنند، ممکن است بخواهید بپرسید:

• آیا خونریزی مقعدی من با شرایطی ارتباط دارد که از قبل می دانم دارم؟
• آیا علائم یا نشانه های دیگری وجود دارند که باید مراقب آنها باشم؟
• برای تشخیص علت چه آزمایشاتی باید انجام دهم؟
• گزینه های درمانی من برای این شرایط چه چیزهایی هستند؟
• وقتی خونریزی مقعدی دارم چگونه باید از خودم مراقبت کنم؟
• آیا می توانم با تغییر رژیم غذایی، داروها یا عادات خود از بروز حملات بعدی جلوگیری کنم؟

خونریزی از رکتوم

حرف آخر …

خونریزی نوعی نگرانی اولیه و خاص را برمی انگیزاند، بخصوص زمانی که نمی توانید ببینید منشاء آن کجا است. ممکن است سخت باشد که منتظر یک قرار ملاقات پزشکی باشید تا بفهمید خونریزی مقعدی شما چه معنایی می دهد. به خاطر داشته باشید، در حالی که علل احتمالی زیادی وجود دارند، اما یافتن و برطرف کردن شایع ترین آنها آسان است.

از صحبت با پزشک معالج خود درباره خونریزی مقعدی یا وجود خون در مدفوع خود خجالت نکشید. اینها علائم مهمی هستند و پزشک معالج می خواهد همه چیز را در مورد آنها بداند. اگر تا جایی که می توانید به پرسش های آنها به طور کامل و صادقانه پاسخ دهید به آنها کمک خواهد کرد تا نوع مراقبت مورد نیاز شما را تعیین کنند.