کوله سیستیت یا التهاب کیسه صفرا

کوله سیستیت التهاب در کیسه صفرا، عضوی در سمت راست بالای شکم است. کیسه صفرا شما صفرا را از طریق مجاری صفراوی ذخیره و توزیع می کند. هنگامی که یک سنگ صفراوی در مجرای صفراوی شما گیر می کند، می تواند باعث برگشت صفرا به کیسه صفرا شود. این می تواند باعث تورم، درد و سایر عوارض شود.

کوله سیستیت چیست؟

کوله سیستیت التهاب در کیسه صفرا، اندام کوچک گلابی شکلی است که در زیر کبد شما زندگی می کند و صفرای تولید شده توسط کبد را ذخیره می کند. کیسه صفرا بعد از غذا خوردن صفرا را به روده کوچک می فرستد تا به هضم چربی ها کمک کند. کیسه صفرا، صفرا را از طریق خطوط لوله کوچکی به نام مجاری صفراوی ارسال و دریافت می کند. عفونت یا انسداد در کیسه صفرا یا مجاری صفراوی متصل به آن می تواند باعث التهاب، درد و تورم داخل آن شود.

انواع مختلف کوله سیستیت چیست؟

التهاب کیسه صفرا می تواند به اشکال زیر باشد:

• حاد (ناگهانی و فوری).
• مزمن (آهسته و طولانی مدت).
• دارای سنگ (مربوط به سنگ کیسه صفرا).
• بدون سنگ (غیر مرتبط با سنگ کیسه صفرا).

کیسه صفرای ملتهب می تواند پاسخی فوری به یک مشکل فوری، یا پاسخی آهسته به یک مشکل بلند مدت باشد. این تفاوت بین کوله سیستیت حاد و کوله سیستیت مزمن است.

سنگ کیسه صفرا معمولاً عامل کوله سیستیت مزمن و حاد است. بنابراین، بیشتر موارد “دارای سنگ” هستند. پزشکان برای تشخیص کوله سیستیت غیر مرتبط با سنگ کیسه صفرا از “بدون سنگ” استفاده می کنند.

انواع مختلف کوله سیستیت چیست؟

کوله سیستیت چقدر شایع است؟

حدود 15 درصد از جمعیت جهان سنگ کیسه صفرا دارند و حدود 20 درصد از آنها عوارض ناشی از سنگ کیسه صفرا، از جمله کوله سیستیت را دارند. سنگ کیسه صفرا عامل 95 درصد از موارد کوله سیستیت است.

علائم و نشانه های کوله سیستیت چیست؟

علائم شایع کوله سیستیت حاد عبارتند از:

• درد بالای شکم،: بخصوص در سمت راست بالا. همچنین ممکن است به تیغه شانه راست یا پشت شما سرایت کند. درد کیسه صفرا به سرعت به اوج خود می رسد که ممکن است شدید باشد. ممکن است احساس تیز، مبهم یا گرفتگی داشته باشد و ممکن است زمانی که عمیق نفس می کشید بدتر شود. برخی افراد آن را با درد قفسه سینه یا حتی حمله قلبی اشتباه می گیرند. درد حاد کیسه صفرا حمله کیسه صفرا نیز نامیده می شود.
• تهوع و استفراغ: با حمله کیسه صفرا شایع است، اما افراد مسن ممکن است علائم خفیف تری داشته باشند. آنها فقط ممکن است از دست دادن مبهم اشتها یا احساس ناخوشی را تجربه کنند.
• تب: بیش از 100 درجه فارنهایت ممکن است در یک سوم افراد مبتلا به کوله سیستیت حاد رخ دهد. تب ممکن است نشان دهنده عفونت یا التهاب شدیدتر باشد. در افراد مسن کمتر شایع است.

علائم اضافی ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• اتساع شکم (نفخ) و حساسیت.
• سفتی عضلات شکم در سمت راست.
• ضعف و خستگی بخصوص در افراد مسن.

علائم کوله سیستیت مزمن معمولاً شدت کمتری دارند و می آیند و می روند. ممکن است یک دوره قولنج صفراوی – درد شکم همراه با حالت تهوع – بعد از یک وعده غذایی غنی یا سنگین داشته باشید. غذاهای چرب برای هضم به صفرای بیشتری نیاز دارند. سیستم گوارش شما به کیسه صفرا سیگنال می دهد تا صفرای بیشتری بفرستد، که باعث می شود آن را به شدت فشرده کرده و فشار داخل آن را افزایش دهد. ممکن است چند ساعت بعد این احساس را داشته باشید.

علت اصلی کوله سیستیت چیست؟

سنگ های صفراوی که مجاری صفراوی شما را مسدود می کنند، شایع ترین علت کوله سیستیت، چه مزمن و چه حاد هستند. سنگ کیسه صفرا تکه هایی از باقی مانده صفرای سخت شده است. آنها معمولاً در پایین کیسه صفرا تشکیل می شوند، اما می توانند حرکت کنند. گاهی اوقات، آنها می توانند در مجرای صفراوی یا در دهانه کیسه صفرا گیر کنند. این باعث می شود که صفرا به کیسه صفرا برگردد. همچنین می تواند عفونت های داخل آن را افزایش دهد.

سنگ کیسه صفرا که جریان صفرا را از کیسه صفرا مسدود می کند باعث کوله سیستیت حاد می شود. این نوع به طور پیوسته بدتر می شود زیرا کیسه صفرا شما بیشتر و بیشتر متورم می شود. سنگ کیسه صفرا ممکن است تا حدی کیسه صفرا شما را به صورت رفت و برگشتی مسدود کند. برای مثال، ممکن است فقط گاهی اوقات آن را احساس کنید، زمانی که کیسه صفرا صفرا را برای کمک به هضم یک وعده غذایی سنگین فشار می دهد. این می تواند باعث کوله سیستیت مزمن شود.

علت اصلی کوله سیستیت چیست؟

چه چیز دیگری می تواند باعث التهاب کیسه صفرا شود؟

در حالی که سنگ کیسه صفرا که باعث انسداد می شود، شایع ترین دلیلی است که باعث کند شدن جریان صفرا و برگشت آن به کیسه صفرا می شود، راه های دیگری نیز وجود دارند که ممکن است این اتفاق بیفتد. به عنوان مثال:

• تنگی مجاری صفراوی: بیماری های مجرای صفراوی که باعث التهاب مزمن در مجاری صفراوی می شوند، در نهایت می توانند منجر به بروز بافت زخمی شوند که مجاری صفراوی شما را باریک می کنند. این می تواند جریان صفرا را مسدود کند.
• دیسکینزی صفراوی: این یک بیماری عملکردی کیسه صفرا است که بر تحرک کیسه صفرا یا فعالیت ماهیچه ای شما تأثیر می گذارد. این بدان معناست که کیسه صفرا به اندازه کافی منقبض نمی شود تا صفرا به اندازه کافی به بیرون منتقل شود.
• استاز صفرا: جریان صفرا ممکن است به دلیل بیماری مزمن کبدی یا تغذیه تزریقی طولانی مدت متوقف شود. اگر تغذیه خود را از طریق وریدی دریافت می کنید و دستگاه گوارش خود را دور می زنید، صفرا نیاز نیست.
• سرطان: به ندرت، تومور در کیسه صفرا یا مجاری صفراوی ممکن است جریان صفرا را مسدود کند.

این شرایط به کندی ایجاد می شوند، بنابراین احتمال ایجاد کوله سیستیت مزمن بیشتر است. اما آنها می توانند به طور پیوسته بدتر شوند و کوله سیستیت آکالولوس مزمن می تواند به کوله سیستیت حاد آکالولوس تبدیل شود.

سایر علل احتمالی عبارتند از:

• ایسکمی: کاهش جریان خون در کیسه صفرا بسته به شدت آن می تواند باعث التهاب مزمن یا حاد شود. ایسکمی اغلب پاسخی به بیماری یا ترومای بحرانی است. همچنین می تواند به دلیل انسداد عروق یا التهاب عروق خونی (واسکولیت) باشد.
• عفونت: شما می توانید عفونت باکتریایی در کیسه صفرا یا مجاری صفراوی خود داشته باشید، حتی بدون انسدادی که باکتری ها را در داخل آن به دام می اندازد، گرچه این غیر معمول است. اگر سیستم ایمنی ضعیفی دارید احتمال بیشتری دارد. عفونت ها می توانند بافت کیسه صفرا را تحریک کرده و حتی فرسوده کنند.

عوامل خطر ابتلا به کوله سیستیت کدامند؟

در صورت داشتن سنگ کیسه صفرا احتمال ابتلا به کوله سیستیت بیشتر است. در صورتی که:

• اطلاق جنسیت زن در بدو تولد (AFAB).
• باردار بودن.
• چاق بودن.
• ابتلا به دیابت.
• داشتن کلسترول بالا.
• به سرعت وزن کم کردن.
• بزرگتر از 40 سال بودن.
• تبار اسپانیایی یا بومی آمریکایی داشتن.

کوله سیستیت چقدر جدی است؟

کوله سیستیت حاد معمولاً به دلیل مسدود شدن جریان صفرا ایجاد می شود. این می تواند بیشتر از کیسه صفرا شما را تحت تأثیر قرار دهد. انسداد در سیستم صفراوی – سیستم اندام هایی که صفرا را از طریق مجاری صفراوی شما مبادله می کنند – می تواند باعث التهاب و احتمالاً عفونت در سراسر آن شود. صفرای پشتیبان می تواند به جریان خون شما سرازیر شود و شما را بیمار کند. دستگاه گوارش شما نیز صفرای مورد نیاز خود را دریافت نخواهد کرد.

التهاب و تورم شدید در اندام های شما می تواند باعث مرگ بافت (گانگرن) شود که می تواند باعث شکافتن یا پارگی اندام شود (کوله سیستیت گانگرنی). احتمال بروز کوله سیستیت مزمن کمتر است، اما التهاب طولانی مدت همچنان می تواند آسیب جدی وارد کند. کیسه صفرا ممکن است بافت اسکار در داخل کیسه صفرا ایجاد کند که ممکن است نتواند به طور مؤثر منقبض شود. این همچنین می تواند باعث توقف جریان صفرا شود.

عوارض کوله سیستیت عبارتند از:

• آسیب به کبد، مجاری صفراوی یا پانکراس (پانکراتیت).
• اختلال در هضم و جذب مواد مغذی در روده کوچک.
• التهاب مزمن منجر به فیبروز کیسه صفرا (اسکار) و اختلال در عملکرد.
• تورم منجر به نکروز (مرگ بافت) و کوله سیستیت گانگرنوز.
• سوراخ شدن کیسه صفرا (پارگی)، که منجر به عفونت حفره شکمی (پریتونیت) می شود.
• پریتونیت که منجر به آبسه یا عفونت جریان خون می شود (سپتی سمی).

کوله سیستیت چقدر جدی است؟

کوله سیستیت چگونه تشخیص داده می شود؟

یک پزشک متخصص با سؤال از شما در مورد علائم شروع می کند. اگر به کوله سیستیت مشکوک باشند، ممکن است در حالی که به آرامی روی سمت راست بالای شکم شما فشار می آورند، آن را بررسی کنند. اگر این کار دردناک است، نشانه کلاسیک کوله سیستیت (نشانه مورفی) است. آنها آزمایش هایی از جمله تصویربرداری از کیسه صفرا و مجاری صفراوی و آزمایش های خون را برای جستجوی سرنخ های اضافی دنبال خواهند کرد.

آزمایشات برای تشخیص کوله سیستیت ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• شمارش کامل خون (CBC).
• تست های عملکرد کبد.
• سونوگرافی شکم.
• سونوگرافی آندوسکوپی.
• سی تی اسکن (اسکن توموگرافی کامپیوتری).
• اسکن (HIDA) (اسکن اسید ایمینودی استیک کبدی صفراوی).

آیا کوله سیستیت از بین می رود؟

همه علل کوله سیستیت به درمان نیاز دارند. این احتمال وجود دارد که سنگ کیسه صفرا که کیسه صفرا یا مجرای صفراوی شما را مسدود کرده است، به خودی خود عبور کند و باعث از بین رفتن علائم شما شود. اما ارزش آن را ندارد که این اتفاق رخ دهد – درد و خطر بسیار زیاد است. اگر این اتفاق می افتاد، احتمالاً پایان مشکلات شما نخواهد بود. همان سنگ کیسه صفرا یا سنگ صفراوی دیگر ممکن است دوباره گیر کند.

درمان کوله سیستیت چیست؟

کوله سیستیت بلافاصله در بیمارستان درمان می شود. درمان با مراقبت های حمایتی شروع می شود، از جمله:

• مایعات داخل وریدی (IV) در حالی که سیستم گوارش شما استراحت می کند.
• آنتی بیوتیک داخل وریدی برای درمان یا پیشگیری از عفونت.
• مسکن درد داخل وریدی، که اکثر افراد به آن نیاز دارند.

درمان قطعی کوله سیستیت جراحی برای برداشتن کیسه صفرا است. بیشتر علل کوله سیستیت، از جمله سنگ کیسه صفرا، از خود کیسه صفرا منشا می گیرد. در موارد نادر، اگر کوله سیستیت شما ناشی از چیزی باشد که به طور جداگانه قابل درمان است، مانند عفونت غیر مرتبط با سنگ کیسه صفرا، ممکن است جراحی لازم نباشد. همچنین ممکن است به تأخیر یا صرف نظر از جراحی بر اساس سایر شرایط سلامت نیاز داشته باشید.

اگر جراحی را به تعویق می اندازید یا از انجام آن جلوگیری می کنید، ممکن است این کارها برای شما انجام شوند:

• برای کاهش فشار مایعی که از کیسه صفرا تخلیه می شود. یک پزشک متخصص ممکن است یک لوله درن را از طریق یک برش کوچک در شکم شما در کیسه صفرا نصب کند. روش دیگر، آنها ممکن است یک لوله درن از کیسه صفرا را از طریق سونوگرافی آندوسکوپی به دستگاه گوارش شما نصب کنند. این روش غیر جراحی از طریق دهان به اندام های شما دسترسی پیدا می کند.
• حذف آندوسکوپی سنگ کیسه صفرا کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی (ERCP) یک روش غیر جراحی دیگر است که آندوسکوپی فوقانی را با فناوری اشعه ایکس ترکیب می کند تا سیستم صفراوی شما را مجسم کند. متخصص آندوسکوپی می تواند ابزارهای کوچکی را از داخل آندوسکوپ عبور دهد تا سنگ های صفراوی گیر کرده در مجاری صفراوی را از بین ببرد. این می تواند به تسکین علائم فوری شما کمک کند.

درمان کوله سیستیت چیست؟

عمل جراحی

حتی اگر دوره فعلی کوله سیستیت شما تمام شده باشد – سنگ کیسه صفرا که گیر کرده است دیگر گیر نکرده است یا علائمی که شما را به بیمارستان رسانده است برطرف شده باشد – کوله سیستیت مزمن و حاد حتماً عود خواهند کرد. سنگ های صفراوی که یک بار باعث کوله سیستیت حاد شده اند، احتمالاً دوباره این کار را می کنند. تکرار دوره های کوله سیستیت حاد می تواند منجر به کوله سیستیت مزمن شود و هر دو می توانند آسیب افزایشی ایجاد کنند.

برای جلوگیری از اثرات دوره های تکراری التهاب کیسه صفرا، پزشکان عمل جراحی برای برداشتن کیسه صفرا (کوله سیستکتومی) را توصیه می کنند. این یک روش معمول و جزئی با حداقل عوارض جانبی است. اکثر افراد می توانند آن را با جراحی لاپاراسکوپی کم تهاجمی انجام دهند. کوله سیستکتومی لاپاراسکوپیک تنها به چند برش کوچک نیاز دارد. موارد پیچیده تر ممکن است به جراحی باز نیاز داشته باشد.

عوارض بعد از جراحی برای کوله سیستیت چیست؟

سیستم های صفراوی و گوارشی شما می توانند بدون کیسه صفرا به خوبی کار کنند. کیسه صفرای شما عمدتاً محل ذخیره صفرایی است که کبد شما تولید می کند. زمانی که جراح کیسه صفرا شما را برمی دارد، مجاری صفراوی شما را هدایت می کند تا صفرا را مستقیماً از کبد به روده کوچک شما ارسال کند. چند هفته تا چند ماه طول می کشد تا بدن شما با این تغییر سازگار شود. ممکن است در این مدت علائم موقتی داشته باشید، از جمله:

• کاهش جریان صفرا، ایجاد احساس فشار یا درد در سیستم صفراوی.
• مشکل در هضم چربی ها که برای برخی افراد باعث اسهال می شود.

در صورت التهاب کیسه صفرا چشم انداز چیست؟

برای کوله سیستیت، صرف نظر از نوع یا علت، به درمان در بیمارستان نیاز خواهید داشت. پزشک در حالی که به دنبال علت می گردد، می تواند درد را فوراً تسکین دهد. این معمولاً سنگ کیسه صفرا است، البته نه همیشه. در بیشتر موارد، پزشکان درمان قطعی با جراحی را توصیه می کنند. اکثر افراد نتایج عالی می گیرند. بدون درمان ماندن کوله سیستیت ممکن است منجر به بروز عوارض خطرناکی شود.

سخن پایانی

درد شدید شکم همیشه مستحق مراقبت پزشکی است. اگر علائم بارز درد کیسه صفرا – واقع در سمت راست بالای شکم، ناگهانی و شدید و همراه با حالت تهوع است – ممکن است بخواهید مستقیماً به اورژانس مراجعه کنید.

کیسه صفرا شما کوچک است، اما وقتی تحت فشار باشد، ممکن است کل سیستم صفراوی شما در خطر باشد. علائم کوله سیستیت ممکن است برطرف شوند، اما علل آن باقی خواهند ماند. احتمال بازگشت علائم وجود دارد و تا زمانی که برای کوله سیستیت درمان لازم را دریافت نکنید به کیسه صفرا شما آسیب وارد خواهد شد.