رژیم غذایی مخصوص افرادی که زخم معده دارند

بیماری زخم معده وضعیتی است که در آن در پوشش داخلی دستگاه گوارش زخم های بازی ایجاد می شوند. آنها می توانند در قسمت فوقانی روده کوچک (زخم اثنی عشر)، معده (زخم معده) و مری (زخم مری) رخ دهند. برخلاف تصور رایج قدیمی، استرس باعث ایجاد زخم معده نمی شود. در عوض، عامل اصلی بیماری زخم معده، باکتری به نام هلیکوباکتر پیلوری Helicobacter pylori (H. pylori) است. این باکتری به سد مخاطی محافظتی نواحی خاصی در دستگاه گوارش آسیب وارد می کنند و باعث می شوند که مایعات اسیدی گوارشی راحت تر به پوشش روده آسیب بزنند و آن را ملتهب کنند. علل دیگر عبارتند از سیگار کشیدن و استفاده مزمن از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID ها) مانند آسپرین و ایبوپروفن.

علت زخم معده شما نوع درمان پزشکی را تعیین خواهد کرد که پزشک شما توصیه می کند. اگر این زخم ها ناشی از استفاده از NSAID ها باشد، پزشک شما ممکن است تجویز داروهای NSAID را متوقف کند، داروی ضد درد دیگری را پیشنهاد کند، یا به استفاده از NSAID ادامه دهد و داروی دیگری را برای محافظت از معده و دوازدهه شما اضافه کند، مانند مهارکننده پمپ پروتون (PPI)، که باعث کاهش تولید اسید معده می شود.

اگر عفونت هلیکوباکتر پیلوری علت ایجاد زخم معده شما باشد، پزشک ممکن است یک طرح درمانی برای از بین بردن عفونت تجویز کند در حالی که اسید معده شما نیز کاهش می یابد.

پزشکان اغلب تغییرات سبک زندگی و رژیم غذایی افراد مبتلا به زخم معده را علاوه بر مصرف داروها تا بهبودی کامل توصیه می کنند. گرچه در گذشته بیماران به دنبال کردن یک رژیم غذایی متعادل تشویق می شدند، اما تحقیقات فعلی، مفید بودن این اصلاح رژیم غذایی را پشتیبانی نمی کنند. گرچه غذاهای پر ادویه برای برخی از افرادی که زخم معده دارند محرک هستند، متخصصان پزشکی اکنون تأکید بیشتری روی رژیم غذایی حاوی فیبر بالا و سرشار از سبزیجات و میوه دارند:

رژیم غذایی بیماران زخم معده

فیبر رژیمی و ویتامین A

تحقیقات حاکی از این هستند که رژیم غذایی دارای فیبر بالا خطر ابتلا به بیماری زخم معده را کاهش می دهد. گرچه هم فیبرهای نامحلول و هم محلول این ارتباط را نشان می دهند، اما ارتباط قوی تری بین رژیم های غذایی سرشار از فیبر محلول و کاهش خطر ابتلا به زخم وجود دارد.

غذاهایی که سرشار از فیبر محلول هستند عبارتند از جو دوسر، پوسته پسیلیوم، حبوبات، دانه های کتان، جو، آجیل ها و برخی سبزیجات و میوه ها مانند پرتقال، سیب و هویچ.

یافته های یک مطالعه که شامل 47806 مرد بود، نشان دادند که رژیم غذایی غنی از ویتامین A از همه منابع، ممکن است ایجاد زخم اثنی عشر را کاهش دهد، مانند رژیم های غذایی سرشار از میوه ها و سبزیجات، احتمالاً به دلیل محتوای فیبر آنها. مطالعه ای دیگر که طی یک بازه زمانی روی گروهی از افراد مشابه انجام شده بود که از نظر برخی عوامل تحت مطالعه با هم متفاوت بودند، نشان داد که این عوامل چگونه روی نرخ یک نتیجه خاص تأثیر می گذارند؛ با این حال، برای تأیید نتایج تحقیقات بیشتری لازم است، زیرا عوامل بسیار متنوع دیگری که در این نوع مطالعه دخیل هستند می توانند داده ها را مخدوش کنند.

مطالعات حیوانی نشان می دهند که ویتامین A باعث افزایش تولید مخاط در دستگاه گوارش می شود. نقص دفاع مخاطی می تواند باعث ایجاد زخم شود. بنابراین، ویتامین A ممکن است در برابر ایجاد بیماری زخم اثر محافظتی داشته باشد.

منابع خوب ویتامین A عبارتند از: جگر، هویج، کلم بروکلی، سیب زمینی شیرین، کلم پیچ، اسفناج و سبزیجات.

چای سبز و غذاهای غنی از فلاونوئید

تحقیقات نوظهور از چین اثرات محافظتی بالقوه چای سبز و دیگر غذاهای غنی از فلاونوئیدها در برابر گاستریت مزمن، عفونت هلیکوباکتر پیلوری و سرطان معده را نشان می دهند. بویژه، به نظر می رسد که این غذاها مانع رشد هلیکوباکتر پیلوری می شوند.

علاوه بر این، یک مطالعه آزمایشگاهی اخیر روی چای های سبز، سفید، اولانگ و سیاه نشان داد که این چای ها مانع رشد هلیکوباکتر پیلوری می شوند اما هیچ آسیبی به انواع باکتری های مفیدی که معمولاً در معده یافت می شوند، از جمله ال. اسیدوفیلوس L. acidophilus، ال. پلانتاروم L. plantarum، بی. لانگام B. lungum وارد نمی کنند. با این حال، این یک مطالعه آزمایشگاهی بود، به این معنا که آزمایش مستقیماً بین چای ها و باکتری ها در آزمایشگاه انجام شد، و ما نمی توانیم نتیجه گیری مستقیمی در مورد آنچه که در داخل بدن انسان بین این دو ماده اتفاق می افتد بگیریم. اثرات مفید در آزمایشگاه زمانی بهترین بودند که چای به مدت پنج دقیقه کامل خیسانده شود.

غذاهای غنی از فلاونوئید شامل سیر، پیاز و میوه ها و سبزیجات رنگارنگ مانند زغال اخته، توت فرنگی، زغال اخته، کلم بروکلی، هویج و نخود فرنگی هستند.

رژیم غذایی بیماران زخم معده

قهوه و الکل

هم قهوه کافئین دار و هم قهوه بدون کافئین می توانند تولید اسید را افزایش دهند و علائم را در افراد مبتلا به بیماری زخم معده تشدید کنند. نوشیدنی های الکلی می توانند باعث فرسایش پوشش مخاطی محافظ در امتداد دستگاه گوارش شوند و منجر به بروز التهاب و خونریزی بیشتر شوند. برای به حداقل رساندن علائم، افراد مبتلا به بیماری زخم معده باید از مصرف قهوه و الکل اجتناب کنند یا آن را محدود کنند.

کوکتل آب زغال اخته

نوشیدن فقط دو فنجان 250 میلی لیتری کوکتل آب زغال اخته در روز ممکن است خطر رشد بیش از حد هلیکوباکتر پیلوری در معده را کاهش دهد. نگرانی های مربوط به مقاومت آنتی بیوتیکی باعث می شود این یافته اهمیت ویژه ای پیدا کنند زیرا به نظر می رسد تانن های زغال اخته باکتری ها را بدون از بین بردن آنها مسدود می کنند. هنگامی که از آنتی بیوتیک ها برای ریشه کن کردن عفونت استفاده می شود، باکتری ممکن است جهش پیدا کنند و به درمان مقاوم شوند. زغال اخته یا با از بین بردن امکان اتصال باکتری به بدن، یا با متمایز کردن آن از بدن بعد از اتصال آن به بدن، کمک می کند. پس کوکتل آب زغال اخته زیاد بنوشید، برای شما خوب است!

رژیم غذایی بیماران زخم معده

تحمل فردی خود را ارزیابی کنید!

هیچ شواهدی نشان نمی دهند که غذاهای تند یا مرکبات روی بیماری زخم معده تأثیر می گذارند، گرچه برخی افراد بدتر شدن علائم پس از خوردن این نوع غذاها را گزارش می کنند. مهم است که بفهمید چه چیزی برای شما مفید است. اگر متوجه شدید که علائم شما بعد از خوردن غذاهای خاص بدتر می شوند، آنها را محدود کنید یا از آنها اجتناب کنید تا بتوانید بهترین احساس را داشته باشید، و مطمئن شوید که کل یک گروه غذایی را حذف نمی کنید.

نتیجه گیری

به طور خلاصه، اگر از بیماری زخم معده رنج می برید، سعی کنید یک رژیم غذایی سرشار از فیبر و غنی از سبزیجات، میوه ها و غلات کامل داشته باشید. مصرف روزانه حداقل هفت وعده سبزیجات و میوه و حداقل پنج وعده غلات کامل را امتحان کنید. غذاهایی را انتخاب کنید که منبع خوبی از فیبر محلول، ویتامین A و فلاونوئیدها هستند. به فکر افزودن چای را به لیست نوشیدنی های روزانه خود باشید. اگر الکل می نوشید، این کار را در حد اعتدال انجام دهید، و این مزیان بیشتر از دو نوشیدنی در روز، و بیشتر از نه نوشیدنی در هفته برای زنان (چهارده نوشیدنی برای مردان) نشود.