پانکراتیت و انواع آن

پانکراتیت نوعی بیماری ست که باعث می شود بافت پانکراس در بدن شما ملتهب شود. پانکراس غده ای در پشت معده و کنار روده کوچک است. پانکراس به هضم بهتر غذا کمک می کند این کار را به وسیله آزادسازی آنزیم های باقدرت هضم در روده کوچک انجام می دهد. همچنین هورمون گلوکاگون و انسولین را به سمت جریان خون هدایت می کند.

انواع پانکراتیت کدامند؟

به طور کلی دو نوع بیماری پانکراتیت داریم، حاد و مزمن. نوع حاد آن کاملاً به طور ناگهانی اتفاق می افتد و مدت زمان کمی طول می کشد تا رفع شود؛ اما در همین مدت کوتاه ممکن است عوارض تهدید کننده و شدیدی را داشته باشد. پانکراتیت حاد ممکن است منجر به خونریزی و یا عفونت و حتی تشکیل کیست شود. در برخی موارد اگر این بیماری خیلی پیشرفت کند امکان دارد به قلب و ریه و کلیه ها آسیب جدی وارد کند؛ اما درمورد پانکراتیت مزمن باید بگوییم که کمی بیشتر طول می کشد تا درمان شود. در صورتی که از الکل استفاده می کنید باید بدانید که در معرض خطر نوع مزمن این بیماری قرار دارید.

پانکراتیت

علائم بیماری پانکراتیت

علائم این بیماری چه در نوع حاد و چه مزمن شامل موارد زیر می باشد:

• تب های خفیف و شدید
• تپش قلب
• حالت تهوع
•  استفراغ
• تورم در ناحیه شکمی
• دردهای مربوط به قسمت بالای شکم
• اسهال
• کاهش وزن

با پرخوری و خوردن غذاهای چرب ممکن است این علائم تشدید یابند.

دلیل بروز بیماری پانکراتیت

در مورد نوع حاد بیماری پانکراتیت باید بگوییم، همان طوری که در بالا ذکر شد نوشیدن الکل یکی از علل اصلی مبتلا شدن به این بیماری ست. عفونت های ناشی از سنگ صفراوی و هم چنین بیماری های خود ایمنی سبب بروز بیماری پانکراتیت خواهد شد؛ اما در نوع مزمن این بیماری عواملی مانند اختلالات لوزالمعده، استفاده بیش از حد از الکل، وجود بیماری فیبروز کیستیک و حتی بر اثر بیماری ارثی از اقوام درجه یک ممکن است فرد مبتلا به پانکراتیت مزمن شود.

پانکراتیت

تشخیص بیماری پانکراتیت

اگر هریک از علائم بالا در طی مدت چند روز برای شما تکرار شد بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک متخصص به منظور تشخیص صحیح این بیماری از شما می خواهد آزمایش خون بدهید. در این آزمایش مقدار دو آنزیم گوارشی که شامل آمیلاز و لیپاز می شود را در خون اندازه گیری می شود. اگر مقدار هریک از این آنزیم ها در خون شما بیش از حد نرمال باشد ممکن است شما به پانکراتیت حاد مبتلا شده باشید.

برای تشخیص صحیح عملکرد لوزالمعده نیز آزمایش های سی تی اسکن و سونوگرافی و MRI انجام می شود. در برخی موارد لازم است پزشک با وارد کردن لوله ای به داخل لوزالمعده، قسمتی از آن را خارج کنند و بر روی آن آزمایشات لازم را انجام دهند.

درمان پانکراتیت به چه صورت است؟

برای درمان بیماری پانکراتیت در نوع حادش نیاز به بستری شدن در بیمارستان می باشد. گاهی اوقات نیاز است از خوردن غذا و دیگر خوراکی ها اجتناب کنید تا لوزالمعده شما از این دردسر بزرگ رها شود. در این مواقع پزشک متخصص تجویز می کند که شما از طریق لوله ای تغذیه شوید. برای درمان پانکراتیت مزمن نیاز است از انسولین برای دیابت آنزیم های پانکراس استفاده کنید. گاهی اوقات پزشک تشخیص می دهد که بیماری پیشرفت کرده است و باید بیمار هرچه سریع تر عمل جراحی شود.

پانکراتیت

چگونه از مبتلا شدن به بیماری پانکراتیت جلوگیری کنیم؟

اکثر بیماری های مربوط به لوزالمعده ناشی از مصرف بیش از حد الکل می باشد. اگر فردی بتواند مصرف الکل را محدود کند و یا آن را کنار بگذارد در حقیقت کمک شایانی به دور شدن از بیماری پانکراتیت کرده است. در صورت مصرف سیگار و دیگر دخانیات بهتر است هرچه سریع تر آن را ترک کنید. با پزشک متخصص تغذیه مشورت کنید و دستور تغذیه ای مناسب از وی درخواست کنید. داروهای خود را به موقع و مرتب مصرف کنید. در صورتی که تمام عوامل بالا را رعایت کنید می توان گفت حملات پانکراتیت کاهش می یابد و روند بهبودی سریع تر انجام می شود.

پانکراتیت

حالت تهوع و استفراغ به عنوان یکی از علائم اصلی پانکراتیت

حالت تهوع قبل از استفراغ به صورت هشدار عمل می کند‌، استفراغ می تواند اختیاری یا اجباری صورت گیرد. گاهی به دلیل ناراحتی معده، محتویات داخل معده به حالت استفراغ از دهان خارج می شود. حالت تهوع و استفراغ به خودی خود بیماری محسوب نمی شوند، اما علائم و نشانه ای از بسیاری بیماری ها محسوب می شوند‌‌.

بیماری هایی مانند مسمومیت غذایی، آپاندیس، عفونت و آنفولانزا و حتی حاملگی در فرد احساس حالت تهوع به وجود می آورند. علت استفراغ را در سنین مختلف می توان به چند دسته تقسیم کرد. مثلاً کودکان معمولاً براثر بیماری های ویروسی، آلرژی به لبنیات، مسمومیت های غذایی، پرخوری و بیماری های مربوط روده دچار حالت تهوع و استفراغ می شوند.

آیا استفراغ آسیبی به بدن وارد می کند؟

استفراغ به جز برای دندان ها ضرر دیگری نخواهد داشت؛ اما گاهی اوقات حالت تهوع نشانه مشکل بزرگی در بدن می باشد. مثلاً اگر فرد دچار ضربه مغزی شود ممکن است حالت تهوع شدیدی به او دست دهد. کم آبی بدن، انسداد روده و آپاندیس نیز یکی از مشکلاتی هستند که ممکن است با بروز حالت تهوع خود را نشان دهند. اگر خانمی به هنگام بارداری دچار حالت تهوع شود و این حالت برای وی طولانی مدت شود ممکن است او به بیماری hyperemesis gravidarum مبتلا شود. در این صورت مادر تعادل غذایی خود در باب مواد معدنی و مایعات از دست خواهد داد. اگر فرد بیش از حد استفراغ کند ممکن است پوشش مری وی دچار پارگی شود، در این صورت مراجعه فوری به پزشک الزامی می شود.

پانکراتیت

چه مواقعی مراجعه به پزشک الزامی ست؟

اگر حالت تهوع شما بیش از سه روز طول کشید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید و علت را جویا شوید. در صورتی که سر شما به جایی خورده باشد یا ضربه ای به سرتان وارد شده باشد، باید حتماً نزد پزشک بروید تا معاینه شوید‌. در صورتی که اسهال و استفراغ از یک روز بیشتر طول بکشد، فرد دچار کم آبی می شود.

با بروز علائم کم آبی در بدن مانند ترک خوردن لب ها و خشکی پوست باید به پزشک مراجعه کنید و روند درمان را پیش بگیرید. در کودکان ممکن است کم آبی منجر به تب بالا شود. اگر در استفراغ خود رنگ قرمزی و خون مشاهده کردید، بهتر است به پزشک خود بگویید. علت آن می تواند فشار آمدن به مری و معده باشد که در این صورت مشکل خاصی نیست، اما در صورتی که خون موجود در استفراغ به دلیل فشار بیش از حد به معده نباشد می تواند مشکلاتی جدی به وجود آورد.

درمان استفراغ

با رعایت نکاتی که در ادامه در اختیار شما قرار می دهیم، می توانید به درمان و کاهش استفراغ کمک کنید:

• از خوردن غذاهای سفت و غیر آبکی بپرهیزید.
• جایگزین کردن نوشیدن آب به جای آبمیوه های متنوع
• خانم های باردار بهتر از قبل از خواب مواد غذایی حاوی پروتئین بالا مانند گوشت بدون چربی یا تکه ای پنیر بخورند
• گاهی افراد مبتلا به سرطان در کنار درمان های خاص خودشان دچار حالت تهوع می شوند، این افراد با درمیان گذاشتن موضوع با پزشک می توانند از دارو برای درمان حالت تهوع استفاده کنند.

پانکراتیت

چگونه از حالت تهوع و استفراغ جلوگیری کنیم؟

•  می توانید به جای خوردن یک وعده غذایی کامل، خرد خرد آن را میل کنید.
•  با شتاب غذا نخورید و در هنگام خوردن غذا آرامش خود را حفظ کنید.
•  اگر نسبت به غذاهای گرم و خیلی سرد حساس شده اید، بهتر است اجازه دهید غذا به دمای محیط برسد سپس آن را میل کنید.
• به هنگام خوردن وعده غذایی سعی کنید از خوردن آب و دیگر مایعات اجتناب کنید. بهتر است مایعات در میان وعده ها مصرف کنید.